Andvari - 01.01.1885, Blaðsíða 203
Endurslcoðun stjórnarskrárinnar.
197
með tilliti til þess meginatriðis, sem þingið einlægt
hafði lagt og hlaut að leggja mesta áherzluna á, að
ísland fengi sjerstaka stjórn eða stjórn út af fyrir
sig í hinum sjerstaklegu málum landsins með full-
kominni ábyrgð fyrir alþingi.
Til þess að gera þetta Ijósara og stjórnarfyrir-
komulag landsins í heild sinni, skulu hjer tekin fram
nokkur atriði:
Fyrst og fremst kemur þá löggjafarvaldið í hin-
um sjerstaklegu málefnum íslands. Um það ákveður
1. gr. stjórnarskrárinnar, að það sje hjá konungi og
alþingi í sameiningu, í 2. gr. or nefndur ráðgjafi
fyrir Island, og í 3. gr. segir svo, að alþingi komi
ábyrgð fram á hendur honum eptir þeim reglum, sem
nákvæmlegar verði fyrirskipað með lögum. Nú er inenn
hafa það enn fremur hugfast, sem áður er sagt, að
stöðulögin hafa undanskilið löggjöfina í þessum sjerstak-
legu málefnum íslands allri hluttöku hins almonna lög-
gjafarvalds ríkisins, og þá því fremur hluttöku lög-
gjafarvaldsins í hinum sjerstaklegu málefnum Danmerk-
ur-ríkis, þá skyldu menn ætla, að með öllu þessu
væri því borgið, að enginn annar meðalgangari en ráð-
gjafi íslands einn (landshöl'ðinginn hverfur í þessu ofni
sem hreinn og beinn umboðsmaður hans) væri millum
konungs og alþingis í löggjafarmálum Íslands, og yfir
höfuð öllum þeim málum þess, sem undir konungs
úrskurð eða staðfestingu liggja. Yæri þetta svo, og þá
fyrst, ef þetta væri svo, gætu menn í sannleika sagt,
að ísland hefði löggjöf sína út af fyrir sig, og þá
skorti eigi annað til þess, strangt tekið, að fullnægja
þessum grundvallarsetningum stjórnarskrárinnar en lög
þau um ábyrgð ráðgjafa íslands, sem ræðir um í 3.
gr. Eptir þessu ættu þá öll lagafruravörp, sem al-
þingi samþykkir, og önnur þau málefni íslands, sem
undir staðfestingu cða úrskurð konungs heyra, að ganga
í hendur íslands ráðgjafa einum, og hann einn, óháður