Andvari - 01.01.1885, Blaðsíða 75
Odáðahraun.
69
Sigurður Gunnarsson hefir lýst öskugosinu mikla1;
hann var þá staddur á Þingmúla í Skriðdal. Gunn-
laugur bóndi Snædal á Eiríksstöðum hefir skrifað fyrir
mig lýsingu á gosinu eins og það sást af Jökuldal, og
set jeg hjer aðalefnið úr frásögu hans.
Daginn fyrir gosið var veðurstaða á suðvestan og
mikið far í lopti; dróg þá drungalegar blikur á lopt upp
öskugráar að lit; bárust ský þessi frá vestri til austurs,
norðanvert við dalinn, og þykknuðu því meir sem á
daginn leið. Þennan dag sást enginn roði álopti; hafði
það þó verið mjög almennt þann vetur. Framan af degi
var allhvasst, en blíða logn eptir miðjan dag. Kl. 9
um kvöldið lagði geysimikinn mökk upp frá fjöllunum;
var hann mjög svartur og svipillur, og sá hvergi glóra
gegnum hann. Korðurhvelið var heldimmt að sjá, en
suðrið heiðskírt aðmestu; neðan dalinn sló að talsverðu
kuli, og var það óvenjulega napurt og hráslagalegt.
Um nóttina ld. 3*/2 varð fyrst vart við öskufallið; þessi
aska fjell hvergi í byggð nema á Efra-Jökuldal; varð þá
niðamyrkur, og fylgdu því ákafar þrumur og eldingar.
Öskufallið hjelzt í eina klukkustund; var askan hvítgrá,
mjög smágjör og svo límkennd, að hægt var að Iinoða
hana í hendi sjer sem loir. öskulag það, er fjell, varð
nærri 2 þumlungar á þykkt. Kl. 5x/2 rofaði nokkuð til,
og fór þá smátt og smátt að birta; um leið kom norð-
austan kuldafjúk; gjörði þetta snjófjúk inesta óskunda,
því það bleytti svo í öskulögunum, að þau síðar aldrei
gat rifið til hlítar, þó hvasst yrði, því annars hefði ask-
an fljótt sópazt burt af bálendinu. Allan þann tíma,
sem hlje var á öskufallinu, heyrðust stöðugar þrumur í
útnorðri, og eldglæringar voru svo ákafar, að birtan líkt-
ist meir tunglsljósi on sólarljósi. Meðan skíma var,
1) Norðanfari 14. árg. nr. 27—28, bls. 58—59. þorvaldur
Thoroddsen: Ovorsigt ovcr do islandske Vulkaners Historie.
Kbhavn 1882. bls. 117—120.