Andvari - 01.01.1885, Qupperneq 200
194
Endurskoðun stjórnarskrárinnar.
þannig gerði gagnvart stjórninni, tilknúð af atvikum
þcim, sem áður eru nefnd.
En nú eru liðin svo 5 alþitig síðan stjórnaiskráin
5. jan. 1874 öðlaðist gildi, að stjórnin hefir ekkert lát-
ið á sjer bera með að fullnægja þessum fyrirvara al-
þingis, sem þó hlýtur að vera gildur og skuldbindandi,
svo framarlega sem ekki á að varna íslendingum alls
atkvæðisrjettar um sína eigin stjórnarskipun, og menn
eiga ekki að neyðast til að skoðahina svonefndu stjórn-
arskrá 5. jan. 1874 eins og eins konar valdboðna til-
skipun, en það er hún ekki, að svo miklu leyti sem
hún styðst við þá varauppástungu alþingis, sem hjer
ræðir um, i heild sinni. Annað mál er það, að
hún á hinn bóginn heldur ekki gotur hoitið eða verið
stjórnarskrá, eða stjórnarskipunarlög í oiðsins eiginlega
skilningi, því til þess útheimtist, að alþingi sem löggef-
andi, eða með fullu samþykktar-atkvæði fyrir þjóðar-
innar hönd, hefði samþykkt hana í öllum oinstökum
greinum og í heild sinni, áður en hún var staðfest af
konungi, sem stjórnarskipunarlög landsins. I3að er
þannig deginum Ijósara, að stjórnarskráin 5. jan. 1874
er bæði fyrir sakir þess, að endurskoðun hennar var
fyrir fram áskilin að vissum tíma liðnum af alþingi, og
s v o líka vegna hins, að hún hvorki í einstökum grein-
um eða heild sinni er samþykkt af alþingi, áður en
hún öðlaðist staðfestingu konungs, að uppruna og eðli
að eins stjórnarskipunarlög fyrir ísland til bráða-
birgðar (provisorisk Forfatning). Hin síðari ástæðan
segir sig sjálf, og um lvina fyrri vitnar ekki að eins
varauppástungan sjálf, heldur og umræðurnar á alþingi
1873 í heild sinni, sjá t. a. m. skýlausa ylirlýsingu
framsögumanns í stjórnarbótarmálinu gagnvart konungs-
fulltrúa, Alþingistjð. 1873 I. bls. 271 — 272, sbr. við
orð ltins núverandi landshöfðingja, Bcrgs Thorbergs,
bls. 276, enda getur alls enginn cft leikið á um það,
að þingið liefði tekið hjer að lútandi ákvörðun inn í