Andvari - 01.01.1885, Blaðsíða 192
186 Emlurskoðun stjórnarskrárinnar.
un (constitutionel Forfatning), og sjerstaklega hafði ver-
ið heitið íslendingum í konungsbrjeíi 23. sept. 1848,
eins og það einnig — þó öllum eldri sögulegum lands-
rjettindum Islands sje sleppt — ómótmælanlega flaut af
jafnrjettisstöðu alþingis móts við ráðgjafarþing Dana.
Enginn mun fá neitað því, að aíl hins máttkara og eigi
rjettur lítilmagnans hafi ráðið hjer úrslitum. En það
er ekki tilgangur minn að fjölyrða frekar um þetta at-
riði. En telja mætti það vonandi og rjettlátt, að frænd-
ur vorir og samþegnar Danir verði þess ljúfari, að líta
á þarfir vorar og rjettindi síðarmeir, sem þeir verða að
viðurkenna, að þeir hafi gengið þeim of nærri í þetta
sinn.
fað, sem jeg á þessum stað legg áherzluna á, er
það, að þessi lög, þó þau sjeu á þennan hátt undir
komin, viðurkcnna ómótmælanlega, aðíslandeigi heimt-
ingu á sjálfstæðri stjórn, löggjöf og dómsvaldi gagnvart
Danmörku í öllum sjerstaklegum málofnum landsins.sem
talin eru í 3. gr. laganna* 1 2 3 4 5 6 7 8 9, og að þessi málefni sjeu
hinu almenna löggjafarvaldi ríkisins og stjórn þess al-
veg óviðkomandi. petta sjest ekki að eins af i n n i-
haldi 1., 2. og 3. gr. laganna, og sambandinu
1) J>essi grein liljóðar svo: „Hin sjerstaklegu málefni Is-
lands eru:
1. Hin borgaralegu lög, liegningarlögin og dómgæzlan, er
hjer að lýtur; þó vorður engin breyting gjörð á stöðu
hæstarjettar, sem æðsta dóms í íslenzkum málum, án þoss
að hið almenna löggjafarvald ríkisins taki |>átt í þvi;
2. lögreglumálefni;
3. kirkju- og kennslumálefni;
4. lækna- og heilbrigðismálefni;
5. sveita- og fátækramálefni ;
6. vegir og póstgöngur á íslandi;
7. landbúnaður, fiskivoiðar, verzlun, siglingar og aðrir at-
vinnuvegir;
8. skattamál beinlínis og óbeinlínis;
9. þjóðeignir, opinberar stofnanir og sjóðir".