Tímarit Máls og menningar - 01.11.1977, Blaðsíða 25

Viðtal við William Heinesen
skilningur af danskri hálfu á allri stöðu færeyinga í fortíð og nútíð að
breytast mjög til hins betra. Við færeyingar getum nú mætt frænd- og
bræðraþjóðum okkar í Danmörku, Noregi og Islandi á jafnréttisgrund-
velli og án fordóma eða beiskju.
Og þó, að einu leyti finnum við til beiskju gagnvart dönum, beiskju
vegna þess að þeir hafa gert Færeyjar að bandarískri herstöð gegn vilja
okkar og í raun og veru án vitundar okkar. Atlantshafsbandalaginu hefur
verið leyft að reisa svonefnda „early warning radar station“ í Færeyjum.
Þessi stöð, sem hefur kostað margar milljónir — hversu margar er ekki
vitað — þjónar ekki færeyskum hagsmunum, ekki heldur dönskum heldur
eingöngu norðuramerískum. Og hún gerir eyjarnar okkar að tilvöldu skot-
marki hugsanlegs stríðsandstæðings Bandaríkjanna. — Það getur verið
að danska stjórnin hafi ekki getað neitað Nató um leyfi eins og aðstæður
eru, þar sem Danmörk er aðili að þessu hernaðarbandalagi og fer með
utanríkismál Færeyja og gerir samninga fyrir þeirra hönd. En að þetta
gerist í blóra við okkur, það leyfi ég mér að segja að sé andstætt þjóðarétti,
að minnsta kosti í siðferðilegum skilningi. Þarna var ekki bróðurlega að
farið. Nú verðum við bara að vona að danir losi sig úr Atlantshafsbanda-
Iaginu einhvern tíma eins og færeyska þjóðin óskar, og kannske meirihluti
hinnar dönsku líka.
Mín eigin staða getur virst svolítið tortryggileg þar sem ég skrifa og
tala fyrst og fremst dönsku! En um mig gildir það sama og um Jörgen-
Frantz Jacobsen, að við erum einlægir færeyskir þjóðernissinnar þrátt
fyrir máltengslin við Danmörku. Það sama er að segja um marga af lönd-
um okkar sem kæmi ekki heldur í hug að afneita skuld sinni gagnvart
danskri og norskri menningu en eru samt ákafir þjóðernissinnar. Félagar
í Sambandsflokknum eru ekki undanskildir.
Alla sögu Færeyja hefur þjóðin átt tveggja kosta völ: að vera þjóðernis-
sinnar eða glatast.
Á efri árum
— Ég hef átt þeim heiðri og gleði að fagna að vera félagi í Dönsku
akademíunni. Því það er alltaf gleðiefni að hitta andríkt, skemmtilegt og
óhátíðlegt fólk. Og margt er gert nytsamlegt þar úti í Rungstedlund. Það
er bara leitt að við skulum sitja þarna og missa vindlaösku niður í fínu
247