Tímarit Máls og menningar - 01.11.1977, Blaðsíða 68

Tímarit Máls og menningar
Ákveðin þyngd?
Ekki íást um það sem við ekki skiljum, við skulum halda áfram héðan.
Og nú er það þröngur gangur sem tekur við og út frá veggjunum koma
undarlegar bylgjur svo þú engist sundur og saman. En þá verður breyting
þegar skyndilega kalt loft kemur þér til lífsins aftur. Þið skjótist inn um
enn einar dyrnar og þar er fyrir maskína búin til úr alls konar rusli. Allt
snýst og malar, ásar trissur og hjól. Þið stansið og horfið á þennan undar-
lega grip.
Taktu nú eftir, segir konan.
Þú gerir það og sérð þá að lyftist armur sem teygir sig að litlu stjórn-
borði, ýtir á takka og snýr öðrum.2 Um leið verður sprenging og vélin
liðast í sundur. Ogurleg reykjarstybba stígur upp frá brakinu og þekur
sviðið gulum mekki. Þú þreifar þig áfram, hrasar um draslið og rennur í
ærandi hávaða eftir gólfinu. Loksins geturðu skreiðst á fætur og hleypur
til dyra sem glittir í innar í salnum. Konan er horfin. Þú ert afmr einn.
Ruslið og reykurinn er að baki. Það er undarlega hljótt og kyrrt. Þú
stendur kyrr en samt erm á hreyfingu. Það er myrkur.
Tíminn líður. Framundan sérðu Ijós. Þú hugleiðir þá atburði sem gerst
hafa, reynir að forma spurningar til að spyrja en veist jafnframt að saman-
lögð vísindin geta ekki svarað nema fáu. Þú færist nær ljósinu, Ijósið nálg-
ast þig.
Hvaða svör eru það sem sífellt vekja nýjar spurningar?
Þú ímyndar þér eitthvað. A hverju byggist ímyndunin? Er hún fjarhrif
úr annarri vídd? Er til einhver vídd sem þér er ókunnugt um?
Birtan fellur nú á fæmr þína og þú sérð að færiband hreyfir þig áfram.
Það glampar á gler og þú brunar hljóðlaust inn í bjartan sal þar sem
kófsveittir menn em að skapa listaverk úr leir og járni. Þú rennur í hug-
anum yfir orðaforðann: Líkan. Stytta. Portrett. Höggmynd. Bysta. Lík-
neskja. Skissa.
Hér er þrívíð kúnst á stöllum, stílfærð eftirmynd mannslíkamans þar
sem hugsað er um formið. Fyrst er þar abstrakt uppröðun með tilvísun á
ákveðinn part búksins: brjóst og rasskinn. Þá kemur pússuð og pólemð
mynd af kynlausum manni, síðan hver af annarri í ýmsum stílum og gerð
af misjafnri kunnátm: Stíft upphaf! Einfalt samræmi! Ofhlæði! Hin stig-
bundnu skeið þróunarinnar sem listasagan greinir frá.
2 Verk eftir Jean Tinguely.
290