Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.11.1977, Blaðsíða 118

Tímarit Máls og menningar - 01.11.1977, Blaðsíða 118
Tímarit Máls og menningar á að halda ákveðnum forða upplýsinga, eigi þeir að geta orðið virkir þátttakendur í mannlífinu, svo flókið sem það er orðið. Hins vegar ligg- ur hættan við upplýsingaskólann í því að þar sé ekki gerður greinarmunur á því sem kalla má óbreytanlegar staðreyndir annars vegar og hins vegar afstæðar staðreyndir eða breytanlegar — og þá jafnvel í þriðja lagi því sem kalla mætti „sannleika“ sem alltaf er háður aðstæðum og á raun- verulega ekkert skylt við staðreyndir. Til að skýra þessa greiningu má taka dæmi. Það er væntanlega óbreytanleg staðreynd að Jónas Hallgrímsson hafi fæðst árið 1807, dáið árið 1845. A sama hátt mun Brynjólfur biskup Sveinsson hafa litið á það sem staðreynd að Sæmundur fróði hafi kveðið Eddukvæðin. Breytt þekking hefur kippt öllum fótum undan þessari staðreynd og leggur nú enginn trúnað á hana. Mörg góð dæmi um breyt- ingar staðreynda með aukinni eða nýrri þekkingu rekur Þorsteinn Vil- hjálmsson í annarri grein í þessu riti. — Þriðja upplýsingategundin, sann- leikurinn, væri þá fullyrðingar af þeirri gerð að „Guðbergur Bergsson er merkasti höfundur okkar nú“. Þetta er fullyrðing sem fremur styðst við trú en staðreyndir og reyndar ástæðulaust að fjölyrða hér um upp- lýsingamiðlun sem flytti mönnum þesskonar staðreyndir! Þróun upplýsingaskólanna virðist hafa orðið sú, að þar var miðlað staðreyndum sem í besta falli voru staðreyndir þegar þeim var miðlað, venjulega þó gildar þegar kennararnir eða kennslubókahöfundarnir voru á besta aldri. Hins vegar leyfi ég mér að fullyrða að upplýsingaskólinn hafi ekki miðlað þeirri þekkingu og þeim skilningi sem til þurfti að gera sér grein fyrir hvenær breytanleg staðreynd var ekki lengur í gildi. Þetta var og er alvarlegasti agnúi slíkrar stofnunar. Allmargir forráða- menn skóla hafa á undanförnum árum verið að gera sér Ijóst mikilvægi þessa skilnings, þessarar þekkingar. Þeim hefur skilist að verulegur hluti mikilvægustu „staðreyndanna“ eru einmitt breytanlegar, og þar með að sú þekking, sem einhverju máli skiptir fyrir hvern einstakling, er þekk- ingin sem gerir hann dómbæran á slíkar staðreyndir. Þessa skilnings er þegar farið að gæta í íslenskum skólum. Nýjar náms- greinar eru teknar upp. Ymiskonar samfélagsfræði er komin á náms- skrár. Vistfræði er að hefjast til vegs. Og gamlar greinar eru að breytast: Náttúrufræði tengist allt í einu meira við lífið í kringum okkur en nátt- úrusöguna. Bókmenntir síðustu ára, jafnvel síðasta árs, eru ekki lengur hættulegar. Eg skal nefna eitt dæmi af því það er sjálfum mér nærri. 340 »
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180
Blaðsíða 181
Blaðsíða 182
Blaðsíða 183
Blaðsíða 184

x

Tímarit Máls og menningar

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.