Tímarit Máls og menningar - 01.11.1977, Blaðsíða 165

Lenínisminn og verkalýðshreyfing vesturlanda
sína. Að mati Leníns skipti mestu máli
að koma á skipulagsformi sem útilokaði
slík umskipti og hefði forystu er trj'ggja
myndi framgang byltingarinnar. Það
þyrfti sem sé flokk skipaðan mönnum
er litu á byltinguna sem sína sönnu
köllun, flokk sem lyti í reynd forystu
atvinnubyltingarmanna. Flokkurinn gæti
ekki (og skyldi heldur ekki) leitast við
að sameina fjöldann innan sinna vé-
banda. Oll slík viðleitni leiddi aðeins
til útþynningar og að lokum til þess að
byltingarviljinn færi forgörðum. Ekki
væri hægt að eftirláta hinum lýðræðis-
lega fjöldaflokki leiðsögn byltingarinn-
ar, því að þar næði tækifærissinnuð
endurbótastefna of auðveldlega fram að
ganga. Einungis agaður og miðstýrður
baráttuflokkur sannfærðra byltingar-
manna gæti haft þá leiðsögn með hönd-
um.
I raun er ekki hægt að byggja bylt-
ingarsinnuð fjöldasamtök innan auð-
valdsþjóðfélagsins, þar eð það er ein-
mitt árangurinn í skipulagslegri upp-
byggingu hreyfingarinnar sem leiðir til
útþynningar og eyðileggingar upphaf-
legu byitingarhugmyndanna. Ætli bylt-
ingarsinnuð samtök að viðhalda bylting-
arneistanum, verða þau að halda sig frá
venjulegri dægurpólitík, en það hindrar
á hinn bóginn vaxtarþróun þeirra. Þessi
vandi verkalýðshreyfingarinnar virðist
óleysanlegur, þar sem hún verður í báð-
um tilvikum ófær til byltingar, þ. e.
hvort sem hún tekur virkan þátt í því
sem er að gerast í þjóðfélaginu eða hafn-
ar slíkri þátttöku með öllu. Ur þessum
vanda losnum við aðeins með sjálf-
kvæðri myndun byltingarsinnaðra skipu-
lagsforma, sem geta ekki verið varanleg
innan auðskipulagsins. Eða með öðrum
orðum: það er hin frumkvæða sjálfs-
skipulagning í byltingunni sjálfri sem
leyst getur vanda byltingarhreyfingar-
innar í auðvaldsskipulaginu.
Rótfastir fjöldaflokkar vesturevróp-
skra sósíaldemókrata og verkalýðsfélög-
in, sem voru laustengd þeim, höfðu
keypt árangurinn í uppbyggingu sam-
takanna því verði að missa hið hug-
myndafræðilega lokatakmark. í stað þess
kom óröksmdd trú á að vöxtur eigin
samtaka og áframhaldandi árangur í
dægurbarátmnni myndi leiða til sam-
félagslegra breytinga í átt til sósíalisma.
Reyndar var þessi skilningur ekki al-
mennt viðurkenndur, því að á sama
tíma myndaðist róttækur vinstri armur
meðal sósíaldemókrata, sem leitaðist við
að beina flokknum aftur inn á bylting-
arsinnaðar brautir. Þrátt fyrir það að
hreyfing sósíaldemókrata í Rússlandi
væri enn veikburða, endurspegluðust
þar í breyttu formi allar andstæður sem
fram komu í vesmrevrópskri verkalýðs-
hreyfingu. Lenín var formælandi hins
róttæka vinstri arms rússneskra sósíal-
demókrata.
Vinstri andstaða vesturevrópskra sósí-
aldemókrata var í grundvallaratriðum
ólík hinni rússnesku, hvað varðaði mat
á sjálfkvæði og hlutverki flokksins í
byltingunni. Lenín notaði hugtakið
sjálfkvæði í tvennum skilningi, í fyrsta
lagi í almennri merkingu og í öðru
lagi í sérstakri og átti þar við þau
tímabundnu eða varanlegu skipulags-
form sem sprytm upp meðal verkalýðs-
ins sjálfs og takmörkuðust við beina
efnahagslega hagsmuni. Verkföll, verk-
fallsskipulagning og verkalýðsfélögin
væm skipulagsform, sem sprytm sjálf-
kvætt út frá afstæðum launavinnu og
auðmagns, en þróuðust heldur aldrei ut
fyrir þær. Pólitíska stéttarvimnd, þ. e.
hið sósíalíska markmið, er að mati Len-
387