Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.01.2010, Síða 150

ALMADÍS KRiSTinSDÓTTiR
150
rann sóknarinnar. Rannsóknarspurningarnar sem leitast var við að svara
voru: 1) Hvernig er komið til móts við börn og fullorðna á völdum söfnum
á Eyjafjarðarsvæðinu? 2) Hvers konar viðhorf til safna koma fram hjá þátt-
takendum í rannsókninni: a) viðhorf krakka, b) viðhorf fullorðinna og c)
viðhorf safna / ávarp? 3) Hvernig reyndist sérhannað safnabelti með náms-
verkfærum og safnastokki?
niðurstöður rannsóknarinnar staðfestu að almennt er ekki gert ráð
fyrir börnum sem safngestum á umræddum söfnum og misvísandi skilaboð
að finna þar um hvað má og hvað má ekki. Fræðslustefnum safnanna var
ekki fylgt eftir í framkvæmd. Rannsóknin sýndi jafnframt fram á að þrátt
fyrir að lítið sem ekkert framboð sé á safnfræðslu fyrir fjölskyldur, má
finna mjög mikilvæg námstækifæri á söfnunum sem nauðsynlegt er að
þróa frekar. Sem dæmi má nefna samtöl fólks af mismunandi kynslóðum
um ýmis málefni.66 Einnig má nefna verkefnablöð fyrir fjölskyldur, mán-
aðarlegar leiðsagnir eða sérstaka viðburði á tyllidögum.
Viðhorf og sjónarmið
Greina má tvö ólík viðhorf gagnvart fræðilegri umræðu um söfn og safn-
fræðslu. Annars vegar er það fræðslu- og þátttökusjónarmið, sem álítur
safn menntastofnun fyrir almenning og hins vegar sérfræðingssjónarmið,
sem gengur út á að safn þjóni þeim tilgangi að safna og varðveita (hug)-
myndir og muni burtséð frá fræðslugildi þeirra til almennings.67 Til frek-
ari glöggvunar má setja þessi viðhorf upp á þann hátt að meginhugmyndir
hvers sjónarmiðs eru dregnar fram eins og sést á bls. 151.
Sérstök athygli er vakin á því að samkvæmt sérfræðingssjónarmiðum
taka safngestir við upplýsingum en með fræðslusjónarmiðum er einblínt á
notkun safngesta á safninu, að þeim líði vel á því og heimsæki það oft á
eigin forsendum. Segja má að safnalög, sem samþykkt voru á Alþingi árið
2001 og eru löggjöf um safnastarf í landinu, reyni að sameina þessi tvö
ólíku sjónarmið. Ein leið til að koma í veg fyrir spennu á milli sjónarmiða
er að móta fræðslustefnu eða námskrá safna sem byggir á þeirri þekkingar-
fræði sem liggur til grundvallar starfinu. Hafa þarf þó í huga að námskrá er
66 AlmaDís Kristinsdóttir, Góðar stundir: Safnfræðsla og fjölskyldur, bls. iii.
67 Sjá til dæmis Eilean Hooper-Greenhill, Museum and gallery education; George E.
Hein, Learning in the museum; og Lisa Roberts, From knowledge to narrative: educa-
tors and the changing museum, Washington og London: Smithsonian institution
Press, 1997.