Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.01.2010, Side 160

ALMADÍS KRiSTinSDÓTTiR
160
„vekja áhuga, vitund og þekkingu“ safngesta virðast enn í mótun hér á
landi.109
Greina má vissa hræðslu í orðræðunni gagnvart menntunarhlutverki
safna. Staða safnfræðslumála hér á landi virðist einkennast af ótta við
möguleika fagsins sem birtist m.a. í því að allt of fá söfn á Íslandi virðast
átta sig á mikilvægi fræðsluþáttarins í safnastarfseminni og fagfólk setur
ekki fram meðvituð markmið í fræðslustefnu. Þessi hræðsla er ef til vill
sprottin af ólíkum sjónarhornum eða viðhorfum til safna gegnum tíðina.
Áhersla virðist fyrst og fremst lögð á sýningagerð en ekki nógu mikið lagt
upp úr fræðslugildi sýninga í mótunarferli þeirra. Þetta er m.a. niðurstað-
an í þeim rannsóknum sem hafa verið gerðar hér á landi og tengjast safn-
fræðslu. Bent hefur verið á að þeir sem sinna fræðslustarfi á söfnum þurfi
tíma til að þróa starfið og tíma til að sinna því af alúð því að „safnfræðsla er
mjög krefjandi og lýjandi“.110 Þetta er afar mikilvæg ábending og nauð-
synleg fyrir faglega þróun safnfræðslu þar sem miðlun byggir á traustum
kennslufræðilegum grunni í stað persónulegra skoðana, reynslu eða sýnar
þess er starfinu sinnir. Söfn þurfa faglegt þor til að stíga mikilvæg skref í
mótun meðvitaðrar fræðslustefnu, framkvæma menntunarhlutverk sitt af
metnaði og nýta sér þá möguleika og módel sem fyrir hendi eru í faglegu
starfi safna. Söfn eru sjónrænn og skapandi þekkingarvettvangur sem eflir
félagsleg samskipti.111 Maður er aldrei búin(n) að skoða safn frekar en að
óformlegu námi ljúki nokkurn tíma. Við erum alltaf að læra. Hver einasta
stund er uppfull af tækifærum til að læra. Það er ómögulegt til þess að
hugsa að allur sá kraftur, gróska og frumleiki sem til staðar er í íslensku
safnastarfi skili sér ekki til safngesta í öflugu fræðslustarfi ef söfn eru ekki
tekin alvarlega sem óformlegur en afar mikilvægur vettvangur náms.
109 AlmaDís Kristinsdóttir, Góðar stundir: Safnfræðsla og fjölskyldur, bls. 27–33.
110 Safnastefna á sviði þjóðminjavörslu fyrir árin 2003–2008, bls. 26.
111 Scottish museums council, A national learning and access strategy for Scotland’s
Museums and Galleries, bls. 21.