Skírnir - 01.01.1974, Síða 103
SKÍRNIR
ÖFUGMÆLI
97
JS 509, 8vo: 1-2, 5-17,22,21.
ÍB 634, 8vo: 1-14, 16-18, 21-22, 27.
Þó að athuganir á orðamun verði hér mjög takmarkaðar eins og
áður hefur verið vikið að, verður ekki hjá því komizt að ræða
nokkur atriði í texta handritsins IB 13, 8vo allnákvæmlega.
í 2,4 stendur „ganga á misfellur“ en í JS 497, 8vo og ÍB 634, 8vo
stendur „ganga í allar fellur“. Ekki er þarna neinn stórvægilegur
merkingarmimur, en texti 497 og 634 er sléttari bragfræðilega.
I 3,2 stendur „fyrðum“ en í 497 og 634 „fljóðum“, og er „fljóð-
um“ betri texti, ef formálinn að kvæðinu er skilinn sem eins konar
mansöngur eins og leyfilegt er að álykta af rímnaformi kvæðisins.
í 3,4 er nokkur merkingarmunur þó að orðamunur sé ekki stór-
vægilegur í handritum. I aðaltextanum stendur „og gjöra sumt lag-
færa“ en í 497 og 634 „sem gjöra mig lagfæra“. Sé orðalag aðal-
texta valið, sést, að skáldið biður menn næstum því að leiðrétta sig,
en það þótti mikil kurteisi þá. Orðalag hinna handritanna tveggja
getur einnig vel staðizt, því að vel gat verið, að skáldið vildi firra
sig gagnrýni með því að benda á skemmtigildi kvæðisins.
í 8,1 stendur „skrifsand“ en í 509 og 634 „skeifur“ og gæti skeif-
ur verið leiðrétting manna, sem höfðu litla hugmynd um það að
sandi var stráð á nýskrifuð hréf, til að þau þornuðu fljótar.
í 11,4 stendur „og fisk í laug og hverum“ en í 497, 509 og 634
„og fiska veiði í hverum“, en eðlilegra verður að teljast, að menn
finni fiska en ekki fiskaveiði.
í 13,2 stendur „þorskur" en í 509 „þokur“. Nú er hvorugt fyrir-
brigðið mj ög hávaðasamt, en 497 og 634 styðj a þarna aðaltextann.
í 13,4 stendur „skást þó“ en „skært trú eg“ í 497, 509 og 634, og
hlýtur það að teljast réttara.
í 14,2 stendur „rissa“ en í 497 og 509 „rita“, og er erfitt að
skera úr um það hvort sé upprunalegra.
í 15,1 stendur „göngurófu“, sem er merkingarleysa, og er
„gönguvofu“ í 497 réttara, sbr. köngurváfa í fornmáli og gönguló
í orðabók Björns Halldórssonar.8 I 15,4 stendur „en hik í neðri
kubba“ en í 497 „beykið er hent í kubba“ og í 509 „en beyki þunnt
í kubba“, og er einsætt að taka annan hvorn þessara texta framyfir.
Flár voru gerðar úr viði allt fram á þennan dag og gefur það að
breyttu breytanda hugmynd um hinn rétta texta.
7