Skírnir - 01.01.1974, Síða 154
148
ÓLAFUR JÓNSSON
SKÍRNIR
falleg stúlka heldur líka mildin, blíðan og sakleysið sjálft. En ástin
hrífur hana með sér á burt úr friðsældinni í Fredericia: Níels smið-
ur, sterkur, stór og svartur. Þau giftast, eignast börn, fjórtán alls,
sum deyja, önnur lifa, loks eru hjónin ein eftir með dóttur sinni á
Vesturbrú í Kaupmannahöfn. Þá er orðið langt á milli þeirra. Eig-
inlega hafa þau aldrei náð saman, þótt eitthvert óviðráðanlegt afl
laðaði þau hvort að öðru í upphafi, svo allsendis ólík, ekki einu
sinni á dögum æsku og ástar:
En dag syntes det hende pludselig saa vigtigt, at g0re ham delagtig i det
vise Ord, som siger, at man faar alt, hvad man giver, tilbage - alt godt, alt
ondt og alt tilfældigt - alt; selv det Br0d, man kaster paa Vandet.
„Kast dit Br0d paa Vandet ...“ citerede hun.
„Ja - og Fiskene æder det!“ afbrpd Niels hende muntert.
... Gertrude maatte af Niels alt oftere h0re, at hun var dum. Spd, men dum
(44-45).
Heimsk var Geirþrúður ekki. En einkum var hún góð. Og það
var trú hennar sem gaf henni gæskuna, og styrkinn. Það er Geir-
þrúður sem heldur hjúskap þeirra Níelsar saman og húskapnum
gangandi þegar ómegðin er mest og harðast í ári á Vesturbrú. Sjálf-
sagt elskaði Níels hana í fyrstunni, á sinn hátt. En hann bregst
henni fljótt, lætur hana eina um sálarstríð sitt þegar drengurinn
þeirra deyr, brátt kominn í tæri við annað kvenfólk, og eftir það er
eins og fjarlægðin bara aukist á milli þeirra þótt sættir komist á og
Níels meira að segja taki að nafninu til kaþólska trú konu sinnar.
Það er Geirþrúður sem leysir þann vanda að fæða og klæða þrettán
manns á smiðslaunum Níelsar um aldamótin - hvernig það tókst
vissi enginn nema guð og Geirþrúður, segir sagan. En hjá henni
voru alltaf allsnægtir.
Það rennur hins vegar upp fyrir Níelsi einn góðan veðurdag að
eiginlega hafði hann aldrei elskað Geirþrúði. Og hún áreiðanlega
ekki hann! Nú fer hann að leggja hendur bæði á hana og börnin.
Og þau forða sér að heiman, þegar þau komast upp, þau sem ekki
er fleygt á dyr, þótt Geirþrúður geri sitt besta til að ganga á milli,
halda frið á heimilinu og kenna börnunum að virða föður sinn.
Undanbrögð og uppspuni hennar, harnanna vegna, gera hins vegar
illt verra; nú sér Níels að hann hafði haft rétt fyrir sér, hún var
að eyðileggja bæði líf hans og þeirra.