Úrval - 01.02.1943, Side 106

104
tíRVAL
legu milliríkjasamningar, og að
lokum höfðu hin ríkin tekið þá
ákvörðun að hafa samvinnu um
þessi mál, að vísu hikandi og
nöldrandi, en þau höfðu látið
undan á síðustu stundu. Það var
mikill stjórnmálasigur. Og hvar
sem auga var litið, sást ryk á
vegunum og lestirnar runnu.
Loks var hin Fordæmda þjóð
að f&ra — allir, karlar, konur
og börn, í þriðja og fjórða lið
— allir sem höfðu dropa af
blóði þessarar þjóðar í æðum
sínum. Þannig lauk þeirri sögu,
og um sólarlag hins þriðja dags
myndi Ríkið ekki þekkja þetta
fólk lengur. Það var líka mikill
sigur, ef til vill mesti sigurinn.
Eftir þann sigur yrðu sennilega
hátíðahöld í viku, með tilheyr-
andi ræðuhöldum og dagurinn
yrði gerður að tyllidegi í nýja
almanakinu, ásamt stofnunar-
degi Ríkisins og fleiri slíkum
dögum.
En ei að síður og þrátt fyrir
alla framkvæmdasemina, sem
synir Ríkisins voru svo hreykn-
ir af, er slíkur fjöldabrottflutn-
ingur flókið verk og þreytandi.
Að minnsta kosti var það svo í
augum liðsforingjans, sem hafði
'varðstöð sína við vegamótin.
Hann var ungur maður og í
blóma lífsins, en erfiðið var að
verða honum um megn, enda
þótt hann vildi ekki kannast við
það. Hann hafði verið ofurlítið
kvíðinn í fyrstu, dálítið tauga-
óstyrkur, ef ekki færi nú allt
eftir áætluninni. Þegar alls var
gætt, hafði hann ábyrgðarmikið
starf á hendi, þetta voru síð-
ustu vegamótin, áður en kæmi
að landamærunum. Að vísu var
þetta þröngur vegur — þeir
myndu vera í meiri önnum á
þjóðvegunum, að rnaður minnt-
ist nú ekki á útflutningshafn-
irnar — en ei að síður voru
þarna vegamót, síðustu vega-
mótin. Ekki gat hann gyllt sig
með því, að hann ætti neina
upphefð skilið fyrir frammi-
stöðu sína — hana myndu að-
eins stórlaxarnir fá. En allt um
það átti hann að koma svo og
svo mörgu fólki — hann mundi
töluna — yfir landamærin.
Reyndar mátti kalla auðvelt að
þurfa ekki annað en fram-
kvæma gefnar skipanir og gerð-
ar áætlanir. En slíkar skipanir
nægðu aðeins fyrir almenna
borgara. Um foringjana í hern-
um gegndi öðru máli. Myndi
honum mistakast? Skyldi hann
verða að athlægi frammi fyrir
mönnum sínum? Eða myndi