Skírnir - 01.01.1870, Blaðsíða 83
Frakkland.
FRJETTIR.
83
keisarinn sleppi þar neinum tökum e8a kveöji lið sitt keim fyrir
þaS fyrsta. J>a8 skyldi þá til þess kera, sem sumir ugga, þó
ólíkt sje, a8 Jesúmenn fengju alla" yfirburSi á kirkjufundinum í
Rómakorg (sjá þáttinn um Róm), aS þeir kæmu páfanum til ein-
kverra fítonsráöa í mót ríkjalögum, fjelagsskipun og aldarkætti
vorra tíma — og keisarinn þættist fyrir þær sakir eigi lengur
mega verja kreiSur páfans. AS því mun vart koma, en kitt er
auövitaS, a8 stjórn kans muni kalda öllum rjettindum og forræSi
kinnar „gallisku kirkju“ ÓskerSum, kvaS sem ofan á verSur á
kirkjufundinum, en fyrir þaS þarf kann síSst aS gefa upp ker-
stöSvarnar á Rómi.
Á Frakklandi deilast klerkar í tvo köfuSflokka. í öSrum
eru þeir, er vilja láta kirkjuna vera sem einstrengilegast káSa
páfanum, kans boSum og karSínálaráSi hans 1 Rómaborg. þeir
vilja og auka kirkjuvaldiS og færa þaS inn á ráSasviS ríkisins í
mörgum greinum. I hinum eru þeir, er vilja halda óskerSu uppi
frelsi og forræSi ennar „gallisku kirkju“, og gera hana eigi
háSari páfanum, en saman má fara viS samninginn (ConcordatiS)
frá 1801. MeSal þeirra, eSa af þeim flokki hafa risiS upp
ágætir menn, er hafa gengiS í berhögg viS ófrelsisráS og kúgun-
arstefnu páfadómsins, viIjaS hverfa kirkjunni frá „bókstaf“ til
anda, samþýSa hana og sætta viS frelsi, menntir og vísindi vorra
tíma. Af þeim mönnum má nefna þá Lamennais og Lacordaire
— en sá sem framar hefir fariS en nokkur fyrr, er presturinn
(og Karmelsmunkur) Hyacinthe. Hann hefir nokkur ár veriS
prestur viS Maríu-kirkjuna í París og fengiS orS á sig fyrir
framúrskarandi mælsku og andagipt. Hann hefir í prjedikunum
sínum vandlætt svo hart og einarSlega um ýms misferli í
kirkjunni, vítt eigingirni, umkurSarleysi og vöntun kristilegs
bróSernis, aS mörgum mundi þykja frekt aS gengiS. Menn geta
ímyndaS sjer, hvernig þaS hefir látiS 1 eyrum sumra, er hann
(1862) komst svo aS orSi í einni ræSu sinni: „eg hefi víSa veriS
manna á raeSal, en alstaSar fundiS þaS helzt fyrir, er har vott
um lítilfjörlega sjón andans, um litla skynsemi. Eg hefi gengiS
í klaustur, og þar urSu aS eins fyrir mjer afskræmismyndir
heilagleikans“. Erkibiskupinn af Lyon varS honum svo reiSur,