Skírnir - 01.01.1870, Síða 102

102
FKJETTIR.
ItnlM.
SíSan verSi þaS bori8 npp fyrir þinginn, ef nefndinni þyki hlj(8a,
og þá megi höfundarnir færa rök fram munnlega, er þeir á8ur
hafa tilkynnt forsetanum inntak og efni ræöu sinnar. þa8 er
því bágara a8 herma neitt me8 vissu af þinginu, sem öllum hefir
veri8 banna8 sem strengilegast (lagt a8 jöfnu vi8 ,,dau8asynd“)
a8 láta nokkuS berast út af því er fram færi. Menn hafa þó
íyrir satt, a8 þegar hafi fari8 í hörSustu kappdeildir út af sum-
um málum. þa8 er líka víst, a8 forsetinn hefir varnaS sumum
máls af minna hlutanum, er þeir vildu taka til andmæla (t. d.
Dupanloup, erkib. frá Orleans), en Haynald erkib. frá Ungverja-
landi var rekinn ni8ur úr ræ8ustólnum, er hann haf8i komizt svo
a8 or8i, a8 nýjar kenningargreinir mundu a8 eins valda ófri8i
og sundrungu í kirkjunni. þá hafa og fregnir fariS af einbeittum
og hörBum ámælum gegn Jesúmönnum, af einarBarmiklum ræSum,
er þeir hafi haldi8 erkibiskuparnir frá París og Köln, þar sem
þeir kröfSust meira frelsis fyrir biskupana, e3ur a8 þeir yr8i
páfastólnum óháSari. Strossmayer biskup frá Króatalandi á bæ8i
a8 hafa stu8t vel mál þeirra, og sí8an teki8 fram me8 mikilli
málsnild og skörungskap þa8 er hann óska8i til endurbóta á
högum kirkjunnar, t. d. klerkafundi e8a „landsynóda“ til a8 ræ8a
um þarfir safna8anna, nýja skipun á kardínálaráSinu, en gera þá
lögbók úr enum „kanónisku11 lögum, a8 þau yr8u meir samhljó8a
háttum og þörfum vorrar aldar. Ymsir a8rir hafa og hafiS máls
á ýmsu í frjálsa stefnu, t. d. á því, a8 biskuparnir skyldu kosnir af
prestunum og söfnuSunum, á hjúskap klerka, og hinir þýzku
biskupar liafa krafizt, a8 haft yr8i tillit til þess vi8 atkvæSa-
greiSsluna, fyrir hve mikla hjörB hver biskupinn ætti a8 standa í
svörum á þinginu. I rá8i páfans og í meira hluta þingsins hefir
flestum solliS mó8urinn vi8 slíka framfærni og frekju, og sagt
er, a8 páfinn hafi ney8t Kaldæupatriarkann (í Jeúsalem) til
a8 taka skriflega aptur or8 sin, en hann haf8i dirfzt a8 finna a8
har8drægni kirkjustjórnarinnar í ýmsum greinum. þa8 sem
mönnum mundi þó verst líka, var þa8, er rúmlega fjór8i partur
þingsins haf8i ritaS undir ávarpsbrjef til páfans, þess efnis, a8
rá8a honum frá a8 taka vi8 þeim ægishjálmi, er Jesúmenn og
a8rir vilja setja honum á höfu8. Páfinn synjaSi reyndar brjefinu