Skírnir - 01.01.1870, Page 109

Spánn.
FRJETTIE.
109
sýndir sigurvegararnir, morSingjar Hugenottanna, færandi páfanum
höfuS Colignys greifa frá Frakkakonungi. par sem Monterola hef8i
minnzt á kaþólska fræSimeistara, yr8i þá hins aS geta um leiS,
aS Malebranche hefSi ávallt veriS haldinn villukennari, aS Carte-
sius hefSi orSiS aS flýja úr landi, og aS hann hefSi samiS rit
sín í verndarskjóli þjóSvaldsríkisins á Hollandi; aS Tertúllianus
hefSi veriS talinn í Mólínistaflokki, og sjálfur Orígenes hefSi eigi
J>ótt kirkjuhæfur, fyrir þá sök, aS hann vildi ekki trúa á helvíti
og djöfulinn. Monterola hafSi talaS illa og óvirSulega um GyS-
inga, en Castelar nefndi ýmsa ágætismenn, er komnir væru frá
spænskum GySingum (Spinoza, Disraeli, Manin — hinn þjóSfræga
frelsisvin og forstjóra í Feneyjaborg 1848, meSan hún varSist í
uppreistinni móti her og flota Austurríkiskeisara); þaS hefSu líka
veriS landflæmdir GySingar frá Spáni, er lagt hefSu stofn undir
Livorno á Ítalíu. Hinum hafSi og farizt svo orS, sem reiSi
drottins yrSi aS vera yfir GySingum um allar aldir, en Castelar
baS menn eigi gleyma , aS svo mikill og ógurlegur GuS væri í
eldingunum og reiSardununum á Sinai, væri hann þó enn meiri í
auSmýktinni á Golgatha, þar sem hann fyrirgaf fjendum sínum.
„Mikill er máttur trúarinnar, en meiri er þó máttur kærleikans;
mikiS er dómsafl ens óvægilega rjettlætis, en meiri er þó máttur
ennar líknandi miskunnar — og í trúarinnar nafni, í fagnaSar-
boSsins nafni biS jeg um trúarfrelsiS, en þaS er aS skilja: um
frelsi, jöfnuS og bróSerni mannanna á milli". — Annar maSur
af flokki þjóSvaldsmanna, Echegary aS nafni, talaSi af miklum
móSi um rannsóknardómana, og sagSi, aS umræSurnar um þetta
mál ættu aS fai’a fram á sjálfu „Ínkvisizíonartorginu", þar sem
lög fyndust enn í jörSinni af líkamaleifum þeirra manna, er á
bál heíSu veriS færSir; og einn bar fram þá uppástungu, aS
menn skyldu reisa minnisvarSa á því torgi til minningar um
sigur trúarfrelsisins, og gera vígsludag hans aS hátíSardegi allrar
þjóSariiuiar. — Klerkunum ógnaSi þessi frekja manna á þinginu,
og biskuparnir buSu fólkinu föstur og bænahöld til yfirbóta, og
hjetu á menn aS gefa fje til nýrrar kirkju í höfuSborginni, drottni
til þægSar og til aS afstýra reiSi hans og hefndum. — Vjer
höfum hjer komiS viS þær tvær greinir laganna, er roestan tíma