Skírnir - 01.01.1870, Qupperneq 158

158
FRJETTIR.
Rtíssland.
er allt verSur a8 falla fyrir rússneskri tungu og rússneskum kirkju-
siSum, og svo frv. Hjer er mönnum bannað afc tala pólversku á
strætum eða í búSum. þar hefir öllu hrakaS niSur á seinni ár-
um, því jió stjórnin hafi rekiS á burt pólverska landeigendur,
hefir henni tekizt ógreiSlega a® koma þeim auðnaróBölum út vi5
rússneska menn, en hinum hefir oröiS lítiS fje úr þeim, er þau
fengu —, sem nærri má geta, er þeir tóku bólfestu meöal kúgaSra
manna, sem stjórnin hefir gert öreiga, en hata Rússa sem þeir hafa
til unniS1. Bezta dæmiS um ofsóknar- eSa kúgunaræSi Rússa móti
pólverskum mönnum hafa menn frá enum pólsku fylkjum á Rúss-
landi sjálfu (vesturfylkjunura, er fyrrum voru tekin frá Póllandi,
Kiew, Pódolíu, Vitebsk, Grodno og svo frv.). í uppreistinni á
Póllandi (1863) var ársskattur iagSur á alla pólska jarSeigendur í
þessum fylkjum, er svaraSi 2Va milljón rúflna (1 rúfla == 8Va mark).
Fylkjabúar áttu engan jþátt í uppreistinni, en mennirnir hlutu aS
gjalda þess, aS þeir voru póiskir aS þjóSerni. þó uppreistinni
sje fyrir löngu lokiS, sem menn vita, hefir skattinum ekki veriS
ljett af þeim, og þegar pólverskur maSur selur jörS sína rúss-
neskum manni, verSur hans skatti jafnaS á hina, sem eptir eru.
Pódolía á t. a. m. aS greiSa 421,000 rúflur, og hinn siSasti pól-
verskra landeigenda, sem þar yrSi eptir, hlyti aS sitja fyrir þessu
útsvari, ef Rússar gera enga breytingu á svo íallegu ijettarfari.
J) Nýlega barst svo látandi saga frá Lítáen: stjórnin hafði sent kierkunum
nýja handbók (rítúal) á rússnesku, er þeir skyldu hafa við þjónustugj örðir
og útbýta mcðal alþýðunnar. Abóti nokkur í Wilna, Pietrovicz að
nafni, minntist á þetta i einni föstuprjedikun sinni, og tjáði um leið
fyrir söfnuðinum þær þungu ofsdknir, er kaþólsk trú og allir játendur
hennar á Póllandi og Lítáen yrðu að sæta af hálfu stjórnarinnar. Hann
kvaðst hafa fengið 200 cix., en af þcim hefði hann brcnnt 199 heima
hjá sjer, „en”, sagði hann, „jeg hefi það scinasta hjer með mjer, því
það skal brenna í augsýn yðar allra”. Að svo gerðu, sem hann
mælti, bað hann öllum þeim böis, er níddust á trú sinni eða ætljörð-
inni. Síðan fór hann niður úr slólnum og upp að altarinu, fjell þar
á knjebeð og ákallaði hárri röddu veind drottins gegn „enum grirnmd-
arfullu fjendum”. Allur söfnuðurinrr fjell þá og niður til bæna og
hafði orð hans eptir. Undir eins og ábótinn kom út úr kirkjunni, var
hann tekinn höndum og færður i dýfiissu. I fyrstunni hugðu Rússar
honum skjóta aftöku, en rjeðu það af siðar að senda hann til Siberíu.