Skírnir - 01.01.1870, Síða 197
Noregur.
FRJETTIR.
197
þar eigi setiS aSrir en norskir menn, og í þrettán árin síSustu
hafa ráðherrar NorSmanna gegnt öllum störfum þess embættis.
þannig er embættið af numiS í raun og veru, þó konungur synjaSi
því máli staSfestingar, er þaS gekk fram á þinginu 1859. þeir
Ueland og Sverdrup báru nú upp sína uppástunguna hvor; hinn
fyrri vildi hafa jarlsembættiS aftekiS meS öllu, en Sverdrup, aS
„ríkisráSherra“ yrSi settur í jarls staS, eSa fyrir þeim málum.
BáSar uppástungurnar voru felldar á þinginu, því mönnum þótti
eigi brýna nauSsyn bera til málsins aS svo komnu, en margir
kváSu, aS þaS mundi aS eins valda óhaglegum misdeildum. —
þingiS hafSi mörg önnur og mikilvægustu nýmæli meS höndum.
FrumvarpiS um útfærslu kjörrjettar, er kjósa ska! forstöSudeildir
sveitamála eSa borgamála, gekk fram á þinginu, en konungur
vildi ekki samþykkja, fyrir því, aS hann vill aS þau nýmæli fylgi
hinum, er varSa þingkosningar. í kirkjumálum var og mart upp
boriS, sumpart samkvæmt uppástungum kirkjunefndarinnar, og
sumpart önnur nýmæli, en þaS virSist, sem hjer deilist mjög álit
og stefnur, og aS meiri hluta þingsins hafi þótt mjög ísjárvert
aS breyta gömlum háttum og lögum. Nefndin hafSi stungiS upp
á aS embættaveitingar (þar sem um veraldleg umboS ræSir) skyldu
eigi taka trú manna til greina, en á þaS vildu þingmenn ekki
fallast, og eigi heidur á uppástungur (af hálfu sumra þingmanna)
er lutu aS meira frelsi fyrir söfnuSina eSa prestana. Fram gekk
frumvarp um safnaSaráS, en þaS hlaut ekki staSfestingu konungs,
því stjórninni mun hafa þótt einsætt á umræSunum, aS kirkju-
málin þyrftu enn meiri og nákvæmari skoSunar og álitagerSar,
eSa aS breytingarnar mundu þá betra gegna, er álit manna hefSu
dregizt meir saman um þessi mál. ÓSalsþingiS hafSi fallizt á
lög um vígslulausan hjúskap, sem þau nú eru sett í mörgum
löndum, en lögþingiS vildi aS eins fallast á hann fyrir þá menn,
er eigi játa lútherska trú, eSa ef brúSur og brúSgumi eru sinnar
trúar hvort. Annars eru NorSmenn farnir aS gefa mesta gaum
aS kirkjumálum, og kemur nú mikil máldeild fram um þau efni
í ritum og á fundum manna, en sá áhugi hefir mjög fariS í vöxt,
síSan skoSanir Grundtvigs á sumum kirkju- og trúar-atriSum
komust inn hjá allmörgum prestum og guSfræSingum í Noregi.