Skírnir - 01.01.1870, Qupperneq 207

Sv/ariki.
FRJETTIR.
207
koma sjer upp skipum til aS sækja vaming sinn eSa flytja til
annara landa. í Gautaborg er fjelagatalan 4000, og er þab fje-
lag stofnaB fyrir eigi lengri tíma en fjórum árum. Lík fjelög er
alþýSan farin aS stofna sumstaðar á landsbyggbinni, einkanlega
til kaupa og verzlunar, eða kemur sjer upp lánsjóSum eSa hjálpar-
sjóSum (,,fólksbönkum“) til ýmsra viSlaga, þessi fjelög gáfust sem
bezt á Norrlandi í hallærinu seinasta, og gátu me8 efnum sínum
gert mikil kornkaup, og Ijetu fjölda manna fá korn aS láni, er
í>ess voru jjurfandi. — Svíar stofna nú báskóla fyrir bændur,
á líkan hátt og gert er í Danmörku og Noregi. J>eir skólar munu
nú vera 6 eSa 7 aS tölu. — Til ens nýja háskóla í Stokkhólmi
er nú skotiS saman allmiklu fje (bjerumbil 260 Jús. dala), J)ó
meira sje ófengiS, Jtar sem leigusjóSurinn eSa stofnsjóSurinn á
aS vera 6—700 Jmsunda. Hjer á aS kenna öil vísindi, er numin
eru viS aSra háskóla, aS guSfræSinni undan skildri. Ætlazt er
og til, aS konur njóti náms viS Jiann skóla, sem nú er leyft viS
læknaskólann (det Karolinska Institutet). — DagblöS og tímarit
Svía eru 219 aS tölu (130 dagblöS), og koma af Jieim 54 á
höfuSborgina. ÁriS sem leiS voru 1165 rit prentuS (aS öllu
saman töldu) í SvíþjóS og á Finnlandi.
{>ann 10. júlí var svo mikiil eldsvoSi í Gefle, aS mestur hluti
bæjarins lagSist í ösku. Eldurinn kom upp norSantil í bænum í
einu snikkarahúsi (kviknaSi í spónum viS límsuSu), en 'þaSan nam
báliS bvert hús af öSru. Nálega öll en betri hús, og allt stór-
hýsi, t. d. kirkjan, ráShúsiS, skólarnir, kaupmannasamkundan,
prestsetriS, járnbrautarskálinn, tollhúsiS, og fl., brann til kaldra
kola. Tala enna albrunnu húsa var 478, en aS auki lögSust
í eySi margar geymslubúSir og skipgerSastöSin. Bærinn hefir
13,000 íbúa, er einkum hafa atvinnu af verzlan og útflutningum
(timburs og málma). Menn sögSu, aS 8000 manna yrSi húsnæS-
islausir viS brunann. LiSsinniS var sem skjótast í tje látiS og
mikil samskot stofnuS um öll NorSurlönd, bæSi í peningum og
öSrum munum.
1864 var fólkstalan 4,173,000. Burtfarir af landi til Yestur-
álfu hafa mjög fariS í vöxt á seinni árum, og í fyrra hjeldu frá
höfn í Gautaborg 25,667, og fó má ætla, aS 10,000, eSa meir,