Norðurfari - 01.01.1849, Blaðsíða 49

FUELSIS MRE(HNGAn.NAH.
51
að vera afsprengi hinna fornu Illýra og Epirosmanna, og búa lika
cnn á sömu stö8um: í Epirus Nova og suður að Arta vík
(það er nú kallað Albania), í Akarnaníu og á stöku stað öðrum
í Grikkja ríki. fieir eru alls rúmar 2 milliönir, yfir IJ í
Xyrklandi og undir 300000 í Grikklandi —• þar hafa þeir að
mestu sleppt máli sinu og þjöðcrni og eru orðnir griskir. peir
búá líka á Iönsku ejyonum og sunnan til á Italiu, þar eruþeireitt-
hvað 80000 manns. Albönum er svo lýst, að þeir sjeu hraustir
og djarfir fjallabúar, frjálslyndir og gcstrisnir, en ekki eru þeir
langt komnir í því, sem í Evröpu er kallað menntan og frami.
Mál þeirra er enn, þó ótrúlegt sje, mjög ókunnugt, og sama er að
segja urn landið, sem, enn að mestu leiti er “ókenndara enn
innland Ameríku þó það sje í augsjón frá Italíu.” Albanir eru
enn hinir beztu hermenn í liði Tyrkja, eg hafa þó jafnframt bezt
varið frelsi sitt fyrir þeim; af þeim var hinn frægi Skanderbeg, sem
Gibbon kallar landa Aleiandurs mikla og Phyrrusar Epirosmanna
konungs. A honum gátu Tyrkjar aldrei unnið svig meS öllu ríki
sínu—en nú bíða landar hans uppreistar sinnar og dags þess, sem
eins mun renna þeim upp og öSrum , þegar þeir geta frjálsir
gengið inní röð hinna sjálfráðu þjóða.
Hin þriðja grein hinnar grisk-latínsku ættar er hin róm-
anska eða valska“, sem innibinður þær þjóðir, cr hin rómverska
menntan og ríki gagntók svo gjörsamlega, að þær Ijetu hiS
upprunalega þjóðerni sitt og mál, en tóku upp hiS latínska ef þær
ei höfðu það áður. Allir vita hverjar þessar þjóðir eru, og mei-
gum vjer því vera stuttorSir um þær; þaS eru nú Italir,
Frakkar, Spánverjar og Po r tú ga Ismcnn , Blökkumenn
og Ladínar. Af Itölum er það fyrst að segja, að um alla Italiu
gengur nú eitt bókmál, þó margar sjeu mállýzkur þar, og mcnn
geta því ei annað sagt enn aS þjóðin sje cin og hin sama þó tals-
verður sje munur á íbúum hinna ymsu hjeraða og landa. Fyrsta
eiginlega aðsctur Latinunnar var í MiS-Italiú, og þaðan breiddist
hún út yfir allt landið eptir því sem Rómverjar smátt og smátt
lögðu það undir sig, svo að öll Italía vor orðin al-latínsk löngu áður
enn hiS mikla ríki vor búið að ná mestuin þroska sínum; en það
* Valskar köiluðu Norrænir inenn allar þær þjóðir, sein töluðu latinsk
miíl, eins og þjoðveriar kölluðu þær ‘‘welsch**; en livernig þelta nafn,
"Vaíland og Valir, sje tilkomið er ei liægt að segja. Fyrst liefur það
saint liklega verið hait um Frakka, það er að segja liina fornu keltnesku
en latínskuðu Galla, þvi þeim bjuggu hinar gotnesku þjóðir n.Tst; og menn
gætu þó ímjndað sjer að ur "Y1 / hefði orðið ual, af því að llka íleiri dæini
éru til líkrar stafa breytingar í gotneskuin og völskum inóluln t. a m. Gal-
terus, PEaller, Vallari— Wales, sem Frakkar enn kalla Pays des Galles,
o. s. frv. En þó nú orðið ó þenna h.í11 eiginlega í upplian v.rri haft um
keltneskar þjóðir, þó verður það þó engu síður rjett nii að hafa það uin hinar
rómöusku að eingöngu, því það vita inenn að Fornmenn liöfðu það einungis
mn þ:er af liinum keltnesku þjóðum, sein latínskar vorn orðnar, og hafa því
pinmitt viljað gefa til kynna með því latfnsku þeirra en ei keltnesku: það
fellur líka vel sainan, að það eru nær þvi einar keltneskar þjóðir, sein Róin-
verjar höfðu þau ólirif á, að þær samlöðust þeiin öldungis.