Norðurfari - 01.01.1849, Síða 77

FRELSIS HRF.IFINGARNAR.
79
sem halda a5 allt höfðingja ríki sje í sjálfu sjer illt, þá vitum
vjer J)ó ci fyrir víst hvort höfðingjar á Prússlandi voru nokkurs
góðs maklegir af löndum sínum: þeir höfðu ei eins og á Englandi
í sameiningu með allri þjöðinni reist sig mdti ófrelsinu, en þvert
á mót haldið með einveldinu móti þjóðinni.
Af stríði því, sem Prússa konungur í nafni ^jjýzkalands átti
við Dani út af Sljesvík er ei mart að segja. Wrangel för moð
meginherinn norður í Jötland eptir orrustuna við Sljesvík, og ól
þar menn sína á kostnað bænda. Síðan heimti hann líka að Jótar
skyldu gjalda sjer 2 millíónir spesi'a í skaðabætur fyrir þýzk skip,
er Danir höfðu gjört upptæk; en nokkrum dögum áður enn fjenu
skyldilúka komu hersköfðingja þau boð frá Berlinni að fara út úr
Jótlandi, og var þetta helzt eignað tillögum Russa keisara. Danir
höfðu rjett áður ætlað að reyna að koma þjóðverjum suður úr
Jótlandi með því að ráðast á Halkett, sem var með lið sitt í
Sljesvík; rjeðust þeir á hann frá Alsey 28. Blaí við Nybel,
en árangurslaus varð sá bardagi. "Jiegar Wrangel rjett á eptir
kom að norðan og heyrði sagt af þessum fundi, rjeðist hann með
allt liðið á Dana her veð Dyppel 5. Júni; en svo fór og í þetta
skipti að hvorugur vann þó ei væri svo skamma stundu barist.
Síðan áttust herliðin ekki við, en horfðu aðgjörðalausir livorir á
aðra þangað til Palmerston lávarði og Svía konungi tókst að koma
reglulegum griðum á; voru þau sett í Málmey 18. Agúst, og
stað fest af hlutaðeigendum 3. September í Lybek. Eptir þessum
sáttmála var hertogadæmnnum leyft að halda saman og hafa eina
stjórn báðum, en bæði lið Dana og frjóðverja átti að fara burt úr
landinu meðan griðin stæðu.
fjenna samning hafði Prússa konungur gjört í nafni hins
þýzka ríkis, en samt sem áður urðu þingmenn í Frakkafurðu
óðir og uppvægir þegar fregnin barst þangað, og ályktuðu þeir að
hann skyldi vera ógildur og stríðinu halda áfram. Ráðaneytið,
sem hafði samþykkt griðin, varð þá nátturlega að segja af sjer,
og fól ríkisforstjóri Dahlmann, sem helzt hafði mælt móti sátt-
inni, á hendur að mynda nýtt. Hann fór og að reyna til, en eptir
8 daga hafði honum ei tekist að fá neina með sjer, og ekki gekk
Hermann frá Múnchen betur, sem þá var falið það starf á
hendur. ^jegar í slíkt óefni var komið tók þingið aptur ályktan sina
16. Septembcr með 258 atkvæðum móti 237, og ráðaneytið gamla
tók aptur við embætti sínu, þó svo að Schmerling nú varð forseti.
Allt þetta hafði ollað miklum óróa í Frakkafurðu, og notuðu vin-
stri hliðar menn sjer líka vel af honum til að espa fólk upp á
móti þinginu og einingar-stjórninni. 18. September hófst upp-
reisn og víggarðar voru hlaðnir, en stjórnin stefndi að sjer liði og
sagði upp herlög yfir borgina; varð þá upphlaupið bælt niður, og
lítill árangur af. Um daginn hafði skríllinn smánarliga myrt tvo
þingmanna af hægri hlið, Lichnowsky fursta og Aureswald
herforingja, en það má scgja honum til afbötunar að Lichnowsky