Norðurfari - 01.01.1849, Blaðsíða 149

FRELSIS HREIFINOARNAR.
151
keisaralegu uppreisnarmenn kærSu sig ei um slíkt, og 16. Deccm-
ber byrjaði herförin með því aS Windischgratz fór yfir takmörk
Ungverjalands. Jiað lið, sem nú var sent mdti Magyörum úr
öllum áttum var talið fullar 200000 manna, en ekki getum vjer
sagt hvað margir voru í hverjum flokk. Windischgratz kom með
aðalliðið að vestan, honum til vinstri handar fór Simunich inn
i Slovokaland, en á hægri hönd houum var Jellachich og þar fyrir
sunnan Nugent. A5 norðan kom Schlick úr Galliziu með einn
aðalflokk yfir Eperies og Kaschau, og fyrir^austan hann fdr Hur-
ban gegnum Marmarsoch til Sjöborgaríkis. I Sjöborgaríki sjálfu var
Puchner með sitt lið og þann styrk, sem hann dróg ad sjer frá
lilökkumönnum. I Banatinu var fyrst Suplicacz fyrir Serbum og
síðan Stratomírovich; áttu þeir ásamt Knicianin, sem kom úr
Slavoníu, að halda norður eptir og þrengja á þá hlið að Ungver-
jum. Móti öllum þessum ósköpum hófðu Jlagyarar í fyrstu ckki
nema lítið og óæft lið, því það þurfti langan tíma til að útbúa
það, sem Kossuth hafði boðið upp, og æðstu hershöfðingjar þeirra
voru keisarahollir og fornir þjónar Metternichs. fiað leit því svo
út fyrir manna sjónum sem úti væri um Ungverja, en þeir örvæntu
þó ekki. Kossuth hafði eptir orrustuna við Schwechat gert Görgey
að hershöfðingja, og trúði honum nú fyrir aðalhernuin (30000)
móti Windiscgratz; Perzel átti að vera móti Nugent, og Kisz móti
Serbum; Meszaros átti að varna Schlick að norðan, og Bem var
trúað fyrir að hreinsa Sjöborgariki. Jielta var hjerumbil niður-
skipan herflokkanna, en Ungverjar höfðu svo miklu minna lið enn
Austurríkismenn, og urðu því allstaðar að hörfa undan ef þeir ei
vildu láta eyðileggja það öldungis. fieim var þcssvegna einungis
um að gera að þæfast svo fyrir, að Kossulh gæti haft tíma til að
skapa nýtt lið, og undir því var líka öll von þeirra um sigur á
endanum komin. En þegar Windischgratz færðist nær og nær
Pesth, fór þó sumum að hugfallast og vildu gefast upp, eða fara
að semja við hershöfðingjann, en hann heimti að þeir skyldu ganga
á náðir sínar öldungis skilorðalaust. Jjetta voru vandir tímar og
margur góður og hraustur maður örvænti, en Kossuth einn vildi
aldrei láta hugfallast. Öflugur og óbilugur í sinni trú stóð hann
fastur eins og klettur og ljet hvergi bifast, þó ailt Ijeti undan í
kringum hann. Forlög hinnar magyörsku þjóðar lágu þá með
öllum þunga sínum á sál þessa eina manns, og með meir enn
mannlegum styrk bar hann hina þungu byrði, og frelsaði þjóð sína
með hinni óbugandi trú sinni á afli hennar. ýjingmenn fjellust á
ráð hans þegar ei annað tjáði, og nm nótt bins 4. Janúar flutti
hann þingið og stjórnina, með hverjum sem fylgja vildu, til Debreczin,
og tók með sjer rikisgripina, því svo eru gömul lög Magyara, að
þar sem kóróna hins heilaga Stefáns er, þar er stjórn landsins.
Daginn eptir hjeldu þeir Jellachicb og Windischgrátz innreið sína
I höfuðborgina, en fundu ei þá, scm þeir voru að leita, ncma
Lodvik greifa Batthyany, og var hann undir eins sendur í hlekkjum