Norðurfari - 01.01.1849, Blaðsíða 126

128
NOHBURFAHI.
sinar i NorSur-Ameríkuf jjaS hefur ei einasta grætt á þvi, eil
líka áunniS sjer hinn sjaldgæfa heiður, að hafa getið af sjer annaS
ríki, sem alltaf er aS verða voldugra og voldugra. Hversu miklu
meiri er ei þessi heimsdrottnan enn Römverja: að skapa ný,
frjáls og blomleg riki út um allan heim, án þess þú að hrúpa á
húsþökum og gatna mótum, eins og Frakkar, að þeir ætli aS gera
alla veröldina frjálsa! — En vjer ætluðum ögn að segja frá við-
skiptum Englands viS byltingalöndin í NorSurálfunni, þd þau ekki
sjeu mikil í samanburSi við heimsviðskipti þess yflrhöfuð, því
ekkert land veit eins vel eSa sýnir eins vel að það viti, aS Evrópa
sje ei mikil! partur af heiminum, einsog England, og öll fyrirtæki
þess eru því ei bundin viS svo lítið svæði, en eru sannarleg heims-
fyrirtæki, því England er miSbik heimsins. Á meðan önnur lönd
í Norðurálfunni voru að brjótast um til að ná því frelsi, sem
harðstjórar vildu halda fyrir þeim, svo þau síðan gætu notið
blessunar þess í friði —• á meðan var það t. a. m. að auka ríki
sitt á Indlandi, og leggja undir sig ríki Pórusar, sem Aleiandur
mikli vann —
u-----vel qvæ loca fabulosus
Lainbit Hydaspes.”
En það gleymdi þó ei fyrir því aS halda uppi áliti sínu í
Evrópu, og það er gleSilegt að geta sagt, að það studdi æfinlega mál
frelsisins með framkomu sinni án þess þó aS taka nokkurstaSar
fram fyrir höndurnar á mönnonum sjálfum. jjannig fara sannir
stjórnarmenn æfinlnga að, og svo vildi vel til þagar Febrúar byltingin
brauzt út, að þá skyldu einmitt vera við stjórn á Englandi hinir
frjálslyndu Whiggmenn, sem alltjend hafa fylgt þeirri skynsamlegu
reglu, aS það komi sjer ei við þó aðrar þjóðir breyti stjórn sinni
innan ríkis. jpessi aðferð gafst líka að öllu pryðilega í þetta
skipti og engir nema bjánar geta heldur talaS öðruvísi enn með
virðingu um slíka menn sem lávarð Jón Russell og Palmerston
lávarð, menn, sem eru úr sama stjórnarskóla og fylgja sömu
stjórnarreglum sem hinn mikli Fox og Canning, og sem Sheridan
studdi með mælsku sinni. Torymenn”’' og oddvitar þeirra á þinginu,
lávarðarnir Stanley, Aberdeen og Brougham í æðri málstofunni, og
** Tory og Whig er liin eldgamla flokka skipting á Englandi, en enginu
skal þó iniynda sfer að Tory inerki þar ófrjálslyndur i sama skilningi sein
annarstaðar, Pað er að eins haft uin þá, sem eru fastheldir við hið gainfa
og öngu vilja breyta , f mótsetningu við Wliiggana, sem fúsir eru ;í að breyta
þvi, sem þeiin hnnst ábótavant; og þar sem inörg góð og frjásiynd lög eru til
að lialda fast við, þar getur fastheldnin ei heitið ófrjálsíyndi. Menn reyni að
stinga uppá því yið ákafasta Toryinann að takmarka prenntfrelsi, málfrelsi,
fundafre Isi o. s. frv. á Englandi, hann irrnn vísa því frá sjer ineð fyrir-
litningu, þó frjálslyndir menn, seinkallaðir eruáFrakklandi,ekkiskainmistsínvið
að mæla fram mpð því. En af fastbeldnipni leiðir aptur á binn bóginn að Tory-
menn verða ófrjálslyndir í öilum utanríkisinálum : af því þeir vilja viðlialda
hinni gömlu ríkjaskipan í Evrópu, sein eins O" flestir vita er ranglát og
ófrjáls. Pannig er Aberdeen jarl, sem var utanríkisstjóri í Peel’s ráðaneyti,
en ekki hafði'!þær gáfur til að gera utanríkisstj'órn sína frjálsa, sem leiddu
Peel til að skilja sig frá Toryinönuuin í imanríkismáliun og Iosa sig þar við