Norðurfari - 01.01.1849, Blaðsíða 90

92
NORÐURFAllI.
of miklir menn til þess að láta fara rneð sig eins og börn. Ein-
valdiiigjarnir vilja reyndar stunduin gera alla jafna, en menn gái
vel að þvi, að þeir vilja gjöra alla jafn arma, svo þeir eigi því
hægra með að ráða yfir þeim; og þessvegna eru þeir svo gramir
við ungverska höfðingja að þeim gat aldrei tekist, a5 draga þá
djúpt niðrí sorp vanþekkingarinnar, en höfðingjar þvert á mót
menntuðu almúgamenn og drögu þá upp til sín. Nú þegar
Magyarar eru búnir að segja sig lausa við hina svikulu keisaraætt,
hafa þeir líka sýnt hverjir menn þeir eru; höfðingjar hafa með
öllu afsalað sjer öllum úreldum og ósanngjörnum rjettindum, svo
að nú hafa allir jafnan rjett, en þeir hafa ennfremur áunnið sjer
hylli og virSingu alþýSu, svo að nú stendur öll þjóðin eins og
einn maSur móti harðstjórninni.
Annað það, sem harðstjórnar hyskið gefur Magyörum aS
sök, er það að þeir sjeu eí góSir kaupmenn, iðnaSarmenn o. s. frv.
Nú mega menn reyndar furða sig á þessari óskamfeilni harSstjór-
narmannanna, rjett eins og sannur iðnaður nokkurn tíma gæti
blómgast í lopti því, sem þeir eitra með anda sínum! — En vjer
skulum taka því eins og það væri alvarlega meint. jvaS er víst
að Magýarar að fornum sið eru meiri hermenn og hestamenn enn
eiginlegir kaupmcnn og handiðnamenn, og að þeir fara nokkuð
eptir hinu fornkveðna:
£íSkósmiðr þii verir-a
Nje skeptissmiftr ,
Nema þú sjálium þjer sjer.”
en því neitar enginn, sem satt vill tala, að þeir sjeu cins vel
færir um allt þetta eins og aðrir menn, þó þeir eiginlega sjeu
meira fyrir sveitavinnu enn slíkt borgarsýsl, sem þeir heldur vilja
láta erlenda menn fást við. Og menn verða lílta að gá að því,
að þó Magyarar hafi lengi verið frjálsir, þá hafa þeir þó ei haft
tækifæri til að nota krafta sína og fje til mikils annars enn að
verja rjettindi sín og frelsi móti svikulli stjórn, sem a’finlega hefur
það bragð, að vilja koma þjóðinni til að gleyma hinu andlega
frelsi með því að ginna hana með fagurleitu glingri, sem hún
kallar iðnað, en sem í raun og veru ekki er annað enn skammvinnt
harðstjórnar blóm, sem hvergi getur fest rætur í góðri jörð , og er
að innan eins og hinar kölkuðu grafir. Og þó hafa einstakir
menn á Magyaralandi látið vinna miklu meiri stórvirki enn nokkurn
tíma geta orðið unnin í “Sódóma og Gomorra” eins og herra
Repp orðar það, ££á botni'Dauðahafs harðstjórnarinnar”: Széchenyi
greifi kom fyrstur á gufubátaferð á Dóná o. s. frv., og vjer erum
sannfærðir um að þegar Magyarar eru búnir að losa sig við hið
ónáttúrlega haft Austurríkis, þá muni þess ei verda lengi að bíða
að þeir að minnsta kosti geti jafnast við flestar þjóðir á megin-
landinu í iðnaði, eins og þeir hingaðtil hafa tekið þeim fram að
frelsi; því það er æfinlega hægra fyiir frjálsan bónda að læra