Norðurfari - 01.01.1849, Blaðsíða 81

FRELSIS HREIFINGARSAR.
83
í borginni. fetta var hinn fyrsti sigur, sem erkihertogafrúin vann,
og hjer var fyrst getið þess manns, sem siðan átti að ná svo
skammvinnri frægð, en ekki að gtíðu; þtí var honum nokkur vor-
kun hjer, því slrav i byrjun upprcisnarinnar var kona hans skotin
gegnum glugga; hún var dtíttir Schwarzenbergs fursta, þess sem
brann hjá ,þegar Napúleon giptist Maríu I.ovísu.
Saga Italíu er enn sem i langan aldur ckki nema raunasaga.
Undarlega er sköpum skipt! Synir þeirra manna, sem drottnuðu yfir
heiminum og stíttu konunga syni nnrðan af fiyzkalandi til að gamna
sjer við að horfa á andaislitur þeirra á Marsvellinum, hafa nú i
langan tima farið land úr landi til að skemta mönnum rneð söng
sínum, og niðjar hinna, sem forfcður þcirra áður drógu í hlekkjum
suður yfir Mundíafjöll, hafaá meðan setið að ríkjum í landi þeirra.
Eóm, hin eylífa borg, þessi “Niobe þjóðanna”, sem skáldið kallar,
“stendur nú barnalaus og djasnlaus í þogulli sorg eg hcldur visnuðum
höndum á ttímu öskukeri, sem hin helga aska löngu er horfin úr —
og hinn guli Tíber rennur um marmara eyðimork.” fijtíð sú,
sem einu sinni gat Cincinnatus og Scipio, hefur i svo margar aldir
engan son átt, sam fær væri um að leysa hleklti hennar, og hún
hefur því æ sokkið dýpra og dýpra í ánauð og fákauisku undir
oki skinhelgra klerka. En þtí Rómverjar fornu færu illa með þær
þjóðir, sem þeir brutu undir sig, þá virðist þó svo sem þessi
hefnd hafi verið ntígu langvinn, og að sú stund geti eigi verið
fjærri , þegar Ilalir aptur megi setjast í það rúm, sem þeim ber
meðal hinna siðuðu þjtíða ftað leit I ka vænlaga út í þessu til—
liti þegar frjálslyndnr maður loksins settist á sttíl þeirra hinna
rangnefndu drottins jarla, sem um aldur og æfi hafa verið niður-
drep Italíú. Og víst mátti mönnum bregða undarlega í brún,
þegar menn heyrðu frelsis röddina fyrst koma úr Vaticans höllinni
yfir hið þrælkaða meginland Norðurálfunnar. En þetta var líka
svo undarle t og únáttúrlegt að það gat ekki staðist lengi: páfa-
dtímur og frelsi fara ci vel hvort við hlidina á öðru á sama sttíl.
Pius IX-, sem án efa er allra vænsti og bezti maður, hafði
hvorki hug nje þrek til að halda því fram fastlega, sem hann
hafði byrjað svo vel. Honum blóskraðaði þegar hann sá alleið-
ingarnar af því, sem hann hafði gjort, og eins og svo margir
aðrir ftír hann að verða hræddur við breytingarnar og byltingarnar.
En það var einmitt það, sem felltli hann, eins og það lika æfin-
lega á endanum er þessi skammsýni títti fvrir byltingum, sem
steypir ölltim harðstjtírniim; því hvað er eiginlega aðtíttast? Byl-
tingar verða fyrst hástkalegar fyrir stjtírnirnar þegar þær fara að
títtast þær, og þessvegna í blindni þrjtískast við að veita mönnum
það, sem þeir rneð fullum rjetti og skynsamlcga bciðast. Menn
hafa svo opt heyrt sagt að heiminum væri hætta búin vegna sam-
eignar- og samlags-kenningar; en slíkt er ei nema vitleysa ef
skynsamlega væri að farið, því þessar kenningar ná að cins að
þroskast þegar farið er að ofsækja þær með sverðum — aonars
r2