Norðurfari - 01.01.1849, Blaðsíða 99

FRELSIS HREIFINGARNAR.
101
hyrt um að láta lög siðaðra manna gilda í. fieim er skipt í 3
herstjtíradæmi og kölluð eptir löndonum, sem þau eru partar af:
Krtíazíu, Slavtíniu og Banatinu, og í lang minnstum hluta beggja hinna
fyrri er regluleg valdstjórn. í herlöndonum gilda að eins herlög,
þeim er skipt i hersveitir og herfylki og embættismennirnir eru
herforingjar; ríkið á allt landið og leigir það út til ábúðar dátonum,
sem cins og ómálga dýr eru vesælir þrælar þess. Vilji menn
sjá vott þess, hvað sameignin mundi gera úr mönnonum, þá þurfa
menn ei annað en bregða sjer til herlandanna í Austurríki, því
þar hefur harðstjórninni tekistt að gera aumingja mennina að því,
sem hana langar til að gera allt rnannkynið að: að skynlausum
kvikindum og dauðum verkfærum í hendi sinni. En það er auð-
vita að menn á þenna hátt fljótt gcta fengið herlið, sem ei spyr
til hvers það sje brúkað; og þegar menn gá að því að íbúar herland-
anna einkum eru Serbar, sem eru herskáastir og grimmastir
allra Slafa, þá munu menn ei furða sig á því þó Jellachich í
miðjum September gæti farið yfir Brave með 50000 manna.
Eptir hina fyrstu uppreisn, sem Serbar (hinir grisk-kattílsku)
höfðu gjört bar alltaf á mikilli óána-gju hjá þeim, og eignuðu menn
það nijög og naumast með röngu eggjunum rússneskra erindisreka.
Ungverska stjórnin nýja leyfði þeim því að halda kyrkjufund þann,
sem hin gamla stjórn ei hafði látið kalla saman í mörg ár; og án
þess að svíkja land sitt gat stjórnin í Pesth ei farið öðru vísi að,
því menn verða að gá að því, að á Serbum í Suður-Ungverjalandi
stendur svo, að þeir eru kallaðir inn af Jóseph I. eptir Tyrkja-
stríðin til að byggja landið, sem í þeim mjög hafði eyðst og orðið
strjálbyggt. |>eir gengu þvf undir lög Magyara þegar þeir komu
sem nýlendumenn inn í land þeirra, og hafa nú engan rjett til
að stofna nýtt ríki í ríki annara manna. En í stað þess að kalla
saman kyrkjufundinn eins og á var kveðið, kallaði erkibyskupinn
Rajasics saman serbneskt þjóðþing i Karlowitz 3. Juní og kunn-
gjörði að Serbar ættu Banatið, Bacshjerað, Syrmíu og Baranya,
sem hjeðan af skyldi vera riki fyrir sig. Á þvf þingi Ijet hann og
Serba velja sig til patríarka og Supplikacz til woiwoda (hersir).
Nú var ekkert fyrir Magyara að gjöra annað enn að senda her
móti Serbum, sem strax voru farnir að rupla og ræna, og 12.
Júní ttík Hrabowsky Carlowitz aptur. En uppreisnin var ci
buguð fyrir það, herflokkar Serba hjeldu áfram að herja í landinu,
og einn af foringjum þeirra Stratimirovich náði Weisskirchen 23.
Júní. Til dæmis um hina ósjerplægnu föðurlandsást Magyara
getum vjer þess hjer að Kisz, sem nú er hershöfðingi en þá
var einn af þeim sem á mótí Serbum voru sendir, Ijet einu
sinni leggja elð í bæi á jörðum sjálfs sín einungis til að geta náð
betri stöðu fyrir herlið sitt; hvar mundu höfðingjar hafa farið líkt að?
Af Magyörum sjálfum er það að segja að þeir fluttu undir-
eins stjórn sína til Pesthar, þegar þinginu var slitið í Prcszborg,
og lögðu nú alla stund á að koma í lag innanríkis stjtírninni.