Norðurfari - 01.01.1849, Blaðsíða 54

56
NORBITRFARI
Jieim sæmir. Hollendingar eru og hafa lengi veri8 ríki fyrir sig;
J>eir eru af hinni nyður-þýzku ætt og náskyldastir Frísum, sem
enn búa meí ströndonum frá Ems og norður fyrir Ægisdyr —. en
varla má lengur telja mál þeirra annað enn einsog hverja aðra
niður-þýzka almúga mállýzu; J>a8 hefur ei eflzt sem ritmál eins
og Hollenzka. Flæmingjar eru meiri hluti íbúanna í konungs-
ríkinu Belgía; þeir eru líka náskyldir Hollendingum, en hafa sitt
ritmál fyrir sig, aðskilið frá hinna, og leggja nú alla stund á að
koma J>ví upp og bæta.
Norðmenn, þriðja kvísl hinnar gotnesku ættar, voru á elztu
tímum: Danir, Gautar, Norðmenn og Svíar; en nú eru
þeir eptir ritmálonum: Danir, Islendingar og Svíar, því
Noregsmenn rita nú hreina Dönsku en ekki Norrænu svo
feignir sem þeir vildu. Allir vita hverjir menn þessir Norðmenn
voru í fornöld; þeir fóru um allt á snekkjum sínum og lögðu
undir sig lönd; “sigldn særoknir, sólbitnir” o. s. frv.; stjórnuðu
í Garðaríki, kúguðu stólkonunga í Miklagarði, neyddu Frakka
konung til að fá sjer land, lögðu þaðan undir sig England,
stofnuðu Neapelsríki, og — fundu Aineríku frá Islandi. Hvar
sem þeir komu voru þeir eins, hraustir og harðsnúnir og
vanir að bera hátt “hjálmstall í gný málma” — Vilhjálmur Bast-
arður eins og Egill Skallagrímsson, Kikarður Ljónshjarta eins
og Grettir, Bogeirr jarl eins og Haraldur Sigurðsson; — en hvort
þeir sjeu líkir þessu nú skulum vjer láta ósagt. Islendingar eru
hinir einustu, sem enn tala mál þeirra, og enginn* getur svipt
þá þeim sóma að hafa einir orðið til að skrifa upp afreksverk
þeirra á máli þvj, sem þeir sjálfir töluðu meðan þeir voru að
vinna þau, og að hafa lýst hetjonum meðan þær voru v blóma
sínum á þann hátt, sem allur heimur nú dáist að; en það cr
ei nóg að hafa skrifað sögur og geymt málið, ef menn eru ættlerar
að öðru. A Englandi telja höfðingjar sjer enn til ágætis, að vera
komnir af Norðmönnum þeim, sem börðust með Vilhjálmi við
Hastings, og víst er um það að ekki skortir Englendinga kjark
þann og dug, sem einkenndi Norðinenn. Sarna er og að segja um
skáldskap þeirra — menn þurfa ei annað enn líta i skáldskap heim-
skáldanna Shakspeare’s, Byron’s, Walter Scott’s og Burns, til
þess fljótt að finna sama anda sem í “Sonar torreki” Egils. Og
* “Sic vos non vobis” íníf íneð sanni aegja inn Isfendinga; þeir hafafengi
unnið og starfað, og aðrir liafa viljað haia og haft heiðurinu af. Frændiir
okkar í Noregí vilja nú jafnvel ekki lengur unna okkur þess, að við kunnuin
að tala Islenzku, op; þvf siður að sögurnar sjeu saindar a Islandi; en það
er ei n<5g að segja, menn verða líka að sanna, o® |)að geta þeir ei. Hitt vita
allir að þeir kunna nú ei sjúlfir að tala eitt ord 1 Norrænu, nema það sein
þeir læra af Islendingum; og því fyrirlitlegri er sn tilraun að vilja bœla
niður Islenzkuna — það er eins og ef einhver vildi myrða móður sína. Munch
er nú annars seinast kominn svo langt, að hann játar að eitthvað sje til,
sem megi heita Islenzka — en það er ei mikið að marka, hann getur veí
lekið það aptur ef ú þarf að hlada, því maðurinn er hviklyndur, A ýurorc
Norntannorum libera no$ o domine!