Uppeldi og menntun - 01.01.2001, Blaðsíða 29

GUÐNY GUÐBJORNSDOTTIR
ir krakkana, uppeldishlutverkið ... en svo hlaupa þær til og hjálpa.
Samkvæmt Kruger (1996,1999) má búast við að sjónarmið Hönnu mæti andstöðu í
stofnanamenningu framhaldsskólans, sem er líklega mun „karllægari" en stofnana-
menning grunnskólans. Þar er áherslan frekar á námsárangur og starfsundirbúning en
á uppeldishlutverkið. Hanna segist reyndar, einkum í upphafi starfsferils síns, hafa mætt
mjög niðrandi framkomu, sem hún tengir bæði við kyngervi sitt og sig sem stjórnanda.
Þessi framkoma var þó ekki frá samstarfsfólki innan skólans. Og það er fleira sem gerir
henni erfitt að vera stjórnandi og kona:
Eg var svona meðhöndluð á vissan hátt sem stelpukrakki... eða það er klappað á bakið
á mér: „já, en Hanna mín...þú veist" ... en þetta er ekkert sem ég ræði við neinn ... Já,
það getur verið erfitt að samræma þetta, túnans vegna. Bæði vegna þess að kröfur til
stjórnenda eru meiri en þær ættu að vera og að ég hefskyldur sem kona, ski/ldur gagn-
vart foreldrum mínum, hörnum, ættingjum og vmum. Það eru Ijúfar skyldur sem ég vil
gjarnan sinna.
Þarna lýsir Hanna ákveðnum fordómum eða kvenfyrirlitningu eins og Beta og að
stjórnandastarfið geti stangast á við skyldur hennar sem dóttir og móðir, að orðræðan
um konuna sem einkapersónu stangist á við orðræðuna um stjórnandann í framhalds-
skólum. Hún staðsetur sig í báðum orðræðum og finnur ákveðna árekstra.
Katrín, sem einnig er skólameistari á framhaldsskólastigi, telur kyngervi hins vegar
ekki skipta máli í starfi sínu né undirmanna sinna, frekar sé um persónuleikamun að
ræða. Hún telur gott að hafa kynblandaðan vinnustað og fólk upp úr fertugu finnst
henni besti vinnukrafturinn:
Þegar aldurinn er orðinn stærri en skóstærðin, þá náttúrlega minnkar starfsvalið og þá
er eins ogfólk geri það upp við sig að vera áfram íkennslu og verður ákveðnara eða svona
öruggara í starfi.
Hún lýsir sér sem skynsemisstjómanda, en kveðst vissulega taka inn á sig ef hún
þarf t.d. að segja upp kennara. Hún segir það ganga ágætlega að vera stjórnandi og kona
en kveðst þó ekki alveg sátt við svona mikla vinnu:
Já en auðvitað vanrækir maður oft heimili sitt og kannski fjölskylduna sína og stórfjöl-
skylduna . . . já, það finnst mér í rauninni erfiðast, að maður einhvern veginn lætur
þetta starfhafa forgangfram yfir allt, oftast nær.
Katrín staðsetur sig fyrst og fremst sem stjórnanda og leggur áherslu á skynsemi, en
hún hafi vissulega tilfinningar og skyldur við fjölskyldu. Orðræðan um kyngervi skipt-
ir mjög litlu máli að hennar mati. Hún segir starfið ganga fyrir þegar á reynir eins og
reyndar flestir viðmælenda þrátt fyrir menningarbundnar hugmyndir um hið gagn-
stæða.
Dóra, sem er stjórnandi með mikla reynslu og yfirsýn víða í skólakerfinu, tel-
27