Uppeldi og menntun - 01.01.2001, Side 56

STARFSANÆGJA OG STJORNUN
LEIKSKÓLUM
deildum í nálægð við börnin. í þessum leikskóla var stjórnunarábyrgð og nálægð
leikskólastjóra mikil en jafnhliða var formleg fagleg stjórnunarábyrgð aðstoðarleik-
skólastjóra og deildarstjóra lítil. Deildarstjórarnir voru ánægðir með faglega ábyrgð
leikskólastjórans og þeir töluðu t.d. ekki um að þá skorti tíma með börnunum né um
álag eða hlutverkatogstreitu. Leikskólastjórinn hafði það á stefnuskránni að færa
aukin verkefni og ábyrgð til deildarstjóranna:
Bæði hérna og í leikskólum yfirhöfuð vantar svolítið sterkari stjórnun. Eg
held að við séum allt of mikið í þessari samvinnustjórnun ... Eg held að við
séum allt of hræddar við að það verði allir að vera jafnir ... Ég held líka að ef
ég væri óhræddari við að taka stjórnina myndi ég spara tíma.
I leikskóla þar sem yfirlýst stefna leikskólastjórans var að dreifa faglegri og
rekstrarlegri ábyrgð og valdi til deildarstjóra fannst þeim stjórnunarhlutverkið taka
of mikinn tíma frá starfi þeirra á deildinni og þeir fjarlægjast börnin þar með. Þessir
deildarstjórar, hvort sem þeir voru reyndir eða óreyndir, lýstu álagi og hlutverkatog-
streitu sem hafði áhrif á starfsánægju þeirra. Starfsfólkinu, sérstaklega undirmönn-
um á deildum, fannst einnig ríkja fjarlægð milli sín og leikskólastjórans í daglegu
starfi og fannst hún ekki vera í tengslum við það sem fram fór á deildunum. Leið-
beinendur töluðu einnig um að hún mætti sitja meira í kaffistofunni og spjalla um
daginn og veginn. Fram kom hjá leikskólastjóranum að hún kaus að halda ákveðinni
fjarlægð við starfsmannahópinn og gætti þess að tengjast ekki starfsfólkinu of nán-
um böndum. Þannig gengi betur að taka á viðkvæmum málum.
SAMANTEKT OG UMRÆÐA
Markmið rannsóknarinnar var að leita svara við því hvað fólst í starfsánægju starfs-
fólks leikskóla og hvaða stjórnunaráherslur stuðluðu að eða drógu úr þeirri ánægju.
Fram kom að það veitti starfsfólki mesta ánægju að sjá árangur starfa sinna með
börnunum. Ef starfsfólk átti að öðlast þessa starfsánægju þurftu að fara fram umræð-
ur um hugsjónir og stefnu leikskólans, samvinna að ríkja og áhrif allra að vera
tryggð við þróun starfsins. Mat og handleiðsla þurfti að vera til staðar, styðjandi
starfsandi að ríkja og tjáskipti að vera opinská og málefnaleg. Jafnframt var lögð
áhersla á nálægð leikskólastjóra og þátttöku hans í starfinu.
Niðurstöðum rannsóknarinnar má finna stað innan mannauðsstefnunnar en sam-
kvæmt henni eykst starfsánægja einstaklingsins samhliða auknum persónulegum ár-
angri og möguleikum við að auka gæði starfsins (Miles 1975). I niðurstöðum ýmissa
rannsókna sem gerðar voru á meðan mannauðsstefnan var í þróun kemur fram á-
hersla á gildi persónulegs árangurs. Má þar m.a. nefna rannsóknir Herzberg (1966) og
Hackman og Oldham (1976). Samkvæmt niðurstöðum hinna fyrrnefndu leiðir starf
sem felur í sér möguleika á árangri, ábyrgð og starfsþróun til innri starfshvatningar og
starfsánægju. Samkvæmt niðurstöðum hinna síðarnefndu þarf starf viðkomandi að
vera í samræmi við mikilvæg gildi hans, hann þarf að vera þess fullviss að hann beri
ábyrgð á árangri og þarf að geta lagt mat á hvort sá árangur er fullnægjandi. Kröfur
starfsfólks til leikskólastjóra og annarra stjórnenda um að þeir stuðluðu að möguleik-
um þess til persónulegrar þróunar og aukinnar hæfni í starfshlutverkinu voru mjög
sterkar og áberandi í gögnunum. Mannauðsstefnan nægir þó ekki ein og sér til að út-
54