Uppeldi og menntun - 01.01.2001, Blaðsíða 33

GUÐNY GUÐBJORNSDOTTIR
Skólastjórar grunnskólans virtust að mörgu leyti í erfiðastri stöðu við að tengja sam-
an áhersluna á skilvirkni og árangur, stofnanamenningu grunnskólans og það að vera
kona á blönduðum vinnustað þar sem konur eru í meirihluta. Sumar sjá þó fyrir sér
breytta tíma með þeim ungu konum sem eru að koma út á vinnumarkaðinn, með réttu
markaðsáherslurnar í farteskinu, samanber eftirfarandi frásögn Fríðu:
Á þessum námskeiðum um „skólann sem jyrirtæki eitthvað" ... eru þessar ungu metn-
aðarfullu konur sem eru bara að deyja úrfrekju. Þær eru svo ... þær eru bara alveg ný
týpa... þetta erfólkið sem við erum að kljást við, þetta erfólkið sem er núna komið ífor-
eldraráðin ískólanum. Sem kemur bara hérna og heimtar: „Við viljum fá þjónustu, og
ekki bara fyrir börnin, það þarf þjónustu fyrir mig og mitt heimili. Þið eruð bara eins og
á siðustu öld. Hér er ég búin aðfjárfesta í minni menntun og ætla bara að vera vinnandi
úti og vil bara að þið gjörið svo vel að sjá um barnið mitt. Þetta eru bara úrelt sjónar-
mið." Þetta erfólkið sem er að kenna okkur núna.
Svipuð sjónarmið komu fram hjá Hönnu skólameistara. Hún segir réttilega að kon-
ur séu yfirleitt eldri en karlar þegar þær fái stjómunarstöður, en:
Nú er að koma upp ný kynslóð ungra kvenstjórnenda, sem einnig hefur útlitið á hreinu,
þær eru eins og karlar í drögtwn með skjalatösku, sem ég geri reyndar stundum líka þó
mér líði betur í „kvenlegri" fötum. En líklega eru þessar ungu konur ofóöruggar til að
nálgast þessi störfsem konur.
Það er eins og skólastjórarnir sjái í aðra röndina fyrir sér breyttan grunnskóla, þar
sem skólinn verður enn líkari fyrirtæki en nú, en í hinn bóginn finnst þeim sú sýn til-
heyra orðræðu fyrirtækja frekar en grunnskólans. Annað sé óraunhæf tálsýn sem stafi af
markaðsáherslum stjórnmálanna og reynsluleysi ungra (kven)stjórnenda.
Langflestar, en ekki allar, svömðu því játandi að það væri kalt „á toppnum" og mik-
ilvægt væri að hafa góð samskipti þó að viss fjarlægð frá samstarfsmönnum væri líka
nauðsynleg. Margar sögðust ekki hafa „mentora" eða fóstra sem þær gætu treyst, sem
þó væri oft þörf fyrir. Þá vom allar sammála um að útlitslega yrðu þær að halda sér til
og alveg Ijóst að ákveðinn klæðnaður gengi og annar ekki. Enginn viðmælenda gerði
mikið úr þessum þætti, en allar töldu hann mikilvægan.
Þá kom fram hjá flestum viðmælenda að þær ynnu meira eða lengur en þær kysu.
Þær telja sig samviskusamar í starfi og það komi oft niður á einkalífinu. Sumar hafa
reynt að taka umræður um álag í starfi upp faglega, en það hefur reynst erfitt. Líklega
finna stjórnendur í leik- og gmnnskólum einna mest fyrir álaginu á fjölskyldur í landinu
í gegnum ósjálfráða nemendur, samskipti við foreldra þeirra og átök við kvenundir-
menn sem oft em mæður. Skilnaður foreldra kom oft til umræðu, ekki síst vegna barna
í leikskólum og gmnnskólum. Þess má geta að skilnaðartíðni viðmælendanna endur-
speglar meðaltalið í landinu og rúmlega það enda sögðu flestar að starfið gengi fyrir öllu
öðm.
31