Uppeldi og menntun - 01.01.2001, Síða 195

GUNNAR J. GUNNARSSON
ann aftur að djúpsálarfræðilega þættinum og þeim innri og ytri þáttum sem hafa á-
hrif á mótun og þróun guðsmyndarinnar og trúarlegrar hugsunar.
Rannsóknir á guðsmynd og trúarhugsun íslenskra barna
Rannsóknir á guðsmynd og trúarhugsun barna á íslandi eru nánast engar. Nefna má
eina lokaritgerð sem nemendur við Kennaraháskóla íslands skrifuðu árið 1986 um
trúarviðhorf 12 ára barna á Islandi.42 Undanfarin misseri hef ég svo verið að vinna úr
gögnum sem ég safnaði með spurningalistakönnun skólaárið 1996-1997. Spurning-
arnar tóku meðal annars til guðsmyndar og trúarlegrar hugsunar og skilnings barna
og unglinga á trúarlegum hugtökum. Þar sem um var að ræða spurningalistakönn-
un gaf hún ekki tilefni til að kafa djúpt í þessa þætti og er túlkun á niðurstöðum háð
þeim takmörkunum sem slíkar kannanir hafa. Þó má á grundvelli gagnanna gera sér
vissa mynd af guðstrú og guðsmynd þeirra barna og unglinga sem tóku þátt í könn-
uninni. Úrtakið var grunnskólabörn í 5., 7. og 9. bekk. Klasaúrtak var valið þannig
að dregnir voru út grunnskólar með þessum þremur árgöngum af handahófi í
hverju fræðsluumdæmi í landinu þar til u.þ.b. 10% af hverjum ofangreindra árganga
var náð. Úrtakið varð því 1311 börn eða rúm 400 úr hverjum árganganna þriggja í
þrettán skólum í fræðsluumdæmunum átta. Spurningalistar með 40 spurningum
voru síðan lagðir fyrir nemendurna veturinn 1996-1997. Svarhlutfall var 84%.43 Hér
verður gerð grein fyrir nokkrum niðurstöðum sem lúta að guðstrú og guðsmynd
Mynd 1: Telurðu að Guð sé til?
42 Anna L. Sigurðardóttir, Sigfríður Sigurgeirsdóttir og Þóra Hjörleifsdóttir. 1986.
43 Ég hef áður gert grein fyrir rannsókninni og nokkrum niðurstöðum hennar í tveim
tímaritsgreinum, sjá GunnarJ. Gunnarsson. 1999a og 1999b.
293