Árbók Háskóla Íslands - 01.02.1997, Blaðsíða 387
385
ijgnnsóknar- oa þ|ónustustofnanir
fiœði 0g heilsuvernd, sem Háskólaútgáfan
gaf út 1989. Flestar greinanna fjalla um far-
a dsfræði krabbameina eða faraldsfræði
a|mennt. Þau líffæri, sem flestar greinar eru
arn, eru brjóst (12) og magi (10). í brjósta-
fabbameinsrannsóknunum er gerð grein
yrir orsakaþáttum svo sem aldri við fyrstu
æðingu, hæð og þyngd og fjölskyldugengi. í
samvinnu við Rannsóknarstofu Krabba-
meinsfélagsins í erfða- og frumuliffræði voru
annf stökkbreytinga á nýgengi brjósta- og
öðruhálskirtilskrabbameina athuguð. í
rannsóknum á magakrabbameinum í sam-
^innu við sömu rannsóknarstofu og við
annsóknarstofu Hjartaverndar og erlenda
a da fannst, að mótefni gegn Helicobacter
Pylori er áhættuþáttur fyrir magakrabbamein,
611 mótefnin endast ekki lengi í líkamanum og
eru oft horfin, þegar magakrabbamein grein-
jst. brjár greinanna eru um krabbantein í
oðruhálskirtli, tvær í skjaldkirtli og tvær í
jastli og ein í hvoru líffæri, briskirtli og í
PVagblöðru. Auk starfsliðs vísindasviðs
rabbameinsfélagsins voru íslenskir og
er etKhr rannsakendur þátttakendur í mörgum
annsókmtnna. Þrjárgreinarfjallaum illkynja
j 1 1 börnum, og voru íslenskir krabba-
oinslæknar og norræn samtök lækna, sem
e ^ohöndla krabbamein í börnum, þátttak-
ur. I tveim greinum er skýrt frá geislun
' ui orsökum illkynja sjúkdóma, og í öðrum
h^eirrt er sagt frá leit að krabbameinum í leg-
Auk þessara útgefnu greina var unnið að
k.rurn verkcfnum, og skal þar nefndur undir-
Il(/llnöur að rannsóknum á sjúkdómum flug-
r ■ ,‘j' hJpphaflega unnu undirritaður, Vil-
|.jjj_n'ur Rafnsson og Jón Hrafnkelsson,
kntr, að þeim, en síðar tóku einnig þátt í
kr-hl undirbúningi starfsfólk norrænu
m j, meinsskránna og fleiri erlendir aðilar,
g i 3nnars dó'k frá Noregi, Þýskalandi,
talsV'111^' Girikklandi. Á tímabilinu var
aöurert urn erlenda samvinnu, og sat undirrit-
skr’-1 S^orn Samtaka norrænna krabbameins-
m aa (ANCR), Evrópusamtaka um krabba-
kr-,VSranns°icntr (EACR) og Evrópunets
nhbameinsskráa (ENCR).
HrafnTulinius.
Heimilislæknisfræði 1989-1997
Hlutverk kennara í heimilislæknisfræði er
að sjá um kennslu í grunnnámi læknanema,
stunda rannsóknir og þróun klínískrar
læknisfræði og annast akademísk stjórn-
unarstörf. Klínísk starfsþjálfun í þéttbýli og
dreifbýli er þungamiðja kennslunnar. Þegar
prófessorsembætti í heimilislæknisfræði var
endurauglýst (1993), var tekið fram í aug-
lýsingunni, að prófessorinn ætti að „... ann-
ast kennslu fyrir læknanema, kandídata og
aðstoðarlækna auk skipulagningar á við-
haldsmenntun ...“ Skipulagning og kennsla
unglækna á kandídatsári og í sérnámi í heim-
ilislækningum auk þátttöku í viðhalds-
menntun heimilislækna hefúr því skipað
veigamikinn sess i verkefnum fræðasviðsins.
Auk fyrri upplýsinga um fræðigreinina í
Árbók Háskóla íslands, er vert að benda á
ítarlega lýsingu á faginu í bæklingi, sem gef-
inn var út árið 1992 (1).
Starfsfólk og stöðugildi
Töluverðar mannabreytingar og tilfærslur
í stöðum urðu á tímabilinu. Árið 1989 voru
tvö 37% stöðugildi lektora í heimilislækn-
ingum auk 33% ritarastöðu. Ásta Guðjóns-
dóttir gegndi stöðu ritara auk þess að sinna
tilsvarandi starfi fyrir heilbrigðisfræði og
félagslæknisfræði. Þegar félagslæknisfræði
var lögð niður sem sérstök fræðigrein innan
læknadeildar, jókst stöðuhlutfall ritara fyrir
heimilislæknisfræði í 50%.
í upphafi voru Guðmundur Sigurðsson,
heilsugæslulæknir, og Jóhann Ág. Sigurðs-
son, heilsugæslulæknir, í stöðum lektora.
Árið 1989 fékk Jóhann framgang í starf dós-
ents. Árið 1990 var auglýst starf prófessors í
heimilislæknisfræði til tveggja ára við lækna-
deild H. í., og var Jóhann Ág. Sigurðsson
ráðinn til starfans 1. febrúar 1991. Staðan var
auglýst aftur árið 1993, og Jóhann var endur-
ráðinn. Guðmundur Sigurðsson lét af störf-
um lektors árið 1991. Lúðvík Ólafsson,
heilsugæslulæknir, sem hafði áður gegnt
starfi lektors í heimilislækningum, kom aftur
til starfa sem lektor frá 1991 til ársloka 1996.
Bryndís Benediktsdóttir, heilsugæslulæknir,
var ráðin í lektorsstöðu árið 1992. Hún hlaut
framgang í stöðu dósents árið 1998. Emil L.