Árbók Háskóla Íslands - 01.02.1997, Blaðsíða 511
509
Jjgpnsóknar- oa þjónustustofnanir
ahrif þeirra a atvinnulíf og félagsaðstæður á
stöðum, sem flutt er frá og til. í sagnfræði-
egn landfræði er unnið að rannsóknum á
hugmyndum útlendinga um íslendinga í ald-
ar>na rás og hugmyndum íslendinga um sjálfa
S|g eins og þær endurspeglast í ferðabókum
°8 ritum um ísland. Ennfremur er unnið að
fannsóknum á eyjabúskap og eyjanytjum á
slandi fyrr og nú.
Jarkönnun, kortagerð og landsnvtjar
Gylfi Már Guðbergsson: í þessum rann-
s°knum er gróið og ógróið land greint, flokk-
°g stærðarmælt eftir gervitunglamyndum.
a hefur verið unnið að gróðurkortagerð í
Sanistarfi við Rannsóknastofnun landbúnað-
anns og skráningu landamerkja. Unnið er að
°erð landsnytjakorta, sem að gagni mega
°ma við skipulagningu byggðar, atvinnulífs
. ® annarrar landnýtingar, og kortabókar með
ensku efni um náttúru landsins, íbúa og
y88ð, atvinnulíf og sögu.
,saldarjarðfræði
d il>0r'e',ur Einarsson, Hreggviður Norð-
a og Margrét Hallsdóttir: Unnið er að
ansóknum á jarðmyndunum frá ísöld og
u lma (kvarter) og jarðfræðilegri þróun síð-
ar'U 5rmi,,j°na- Eitt af viðfangsefnum ísald-
atl) ^ð'nnar er að varpa Ijósi á atburði og
rðarás á ákveðnum svæðum, löndum og
u ... lutum. í þessum rannsóknum er eink-
iöki ahersla á rannsóknir á hörfunarsögu
a og sjávarstöðubreytingar í lok ísaldar
UrfU'''h’hafi nútíma. Saga gróðurfars og gróð-
‘^breytinga er rakin með rannsóknum á
^uhiliim í jarðlögum frá ísöld og í
uni''lyrUm °® stöðuvatnaseti frá ísaldarlok-
um nritlrna- Einnig er unnið að rannsókn-
v n myndunarháttum og sögu íslensks jarð-
sók ' u 6' hokjarðvegs og mómýra. Rann-
ITlc, 1 Ppssar eru studdar aldursákvörðunum
ra 8eislakolsaðferð. Einnig er unnið að
°8 rS0 ,um ‘ eldljallasögu, gjóskulagafræði
aðllaannsóknum á gosmyndunum. Samstarfs-
stofnr eru ' háskólanum í Lundi, Rannsókna-
by„ Un ,andbúnaðarins, Rannsóknastofnun
hjóðmfarÍðnaðarins fornleifafræðingar
Bergfræði
Sigurður Steinþórsson og Sigurður
Jakobsson: Haldið er áfram bergffæðitilraun-
um, sem spanna stórt svið hita og þrýstings,
með það fyrir augum að skýra þau grundvall-
arlögmál, sem ráða efna- og steindasamsetn-
ingu bergtegunda og reikulla efna í jafnvægi
við bergbráðir í kerfinu C-O, en áður var lok-
ið rannsóknum á kerfinu C-O-H. Árið 1993
keypti Jarðfræðistofa ásamt fleirum innrauð-
an Fourier-transform litrófsgreini til að mæla
styrk og samsetningu uppleystra lofttegunda
í bergbráð. Árið 1993 var jafnframt tekinn í
notkun bræðsluofn, sem spannar þrýstibilið
frá einni til 7.000 loftþyngda (7 kb), þannig
að tilraunaofnar Jarðfræðistofu spanna nú
bilið milli einnar og 20.000 loftþyngda. Við
lágan þrýsting var haldið áfram að kanna
samspil oxunarstigs og ildisþrýstings i bergi,
bæði eðli og hraða þeirra efnahvarfa, sem
verða í bergkvikunni. Lokið var könnun á
oxun járnsteinda í bergi. Þá var unnið að all-
mörgum bergfræði- og bergefnafræðiverk-
efnum, einkum í samvinnu við stúdenta.
Samstarfsaðilar voru á öðrum stofum Raun-
vísindastofnimar, Norrænu eldfjallastöðinni
og ýmsum erlendum rannsóknarstofnunum.
Jarðefnafræði vatns
Stefán Arnórsson, Sigurður R. Gíslason og
Auður Andrésdóttir: Markmið rannsóknanna
er að afla gagna um þau ferli, sem ráða efna-
innihaldi jarðhitavatns, grunnvatns og yfir-
borðsvatns. Beinast rannsóknirnar m. a. að
því að athuga, hvernig efnaskipti við and-
rúmsloft, eldljallagas, útskolun efna úr berg-
grunni, tillífun og myndun veðrunar- og um-
myndunarsteinda hefur áhrif á efnainnihald
vatns. Áhersla hefur verið lögð á athuganir,
sem auka skilning á eðli jarðhita og þróun að-
ferða til að meta vinnslueiginleika jarðhita-
kerfa. Samstarfsaðilareru innan Raunvísinda-
stofnunar, hjá Hitaveitu Reykjavíkur og við
ýmsa erlenda háskóla og rannsóknarstofnanir.
Setlagarannsóknir
Jón Eiríksson og Áslaug Geirsdóttir:
Rannsóknir hafa einkum beinst að þremur
langtímaverkefnum, en smærri verkefni flétt-
ast saman við eftir atvikum. í fyrsta lagi er
unnið að rannsóknum á loftslagsbreytingum í