Hlín - 01.01.1951, Blaðsíða 89
Hlin
87
Spunakonan.
Sú var tíðin, að heimasætan átti þá hugsjón og lagði allt
kapp á að æfa sig í að verða góð spunakona. Það var metn-
aðarmál í þá daga að ná þeirri leikni, sem hinar eldri kon-
ur höfðu öðlast, leikni, sem í því var fólgin að þeyta rokk-
inn og teygja úr kembunni alveg upp í þil, og gera úr
henni vefjarþráð, togþráð til skógerðar, þelband til nær-
fatagerðar eða aðra ullarvöru.
Þar var metnaður og kapp, er spunakonan þeytti rokk-
inn, og karlinn, sem kembdi handa henni, mátti hafa sig
allan við, en auðvitað varð hann að sinna útiverkum á
meðan hún spann og spann af kembubunkanum frá
kvöldinu áður. — Sú kona var mikils metin, sem kunni
vel að spinna og vel að vinna að öllum tóskap, enda voru
ullarvörurnar, frá upphafi íslands byggðar og fram á
upphaf þessarar aldar, líftraf kynslóðanna. Fólkið vafðist
og klæddist þessu trafi í mynd allskonar flíka, alt frá il-
leppum til stærstu yfirhafna. — Heimasætan — húsmóðir-
in — og gamla konan: Allar unnu þær og allar spunnu
þær þráð og ívaf til þessa heimaiðnaðar, sem um aldir
voru verkefni hvers einasta heimilis um þvert og endi-
langt ísland.
Tóvinnan er þáttur í menningarsögu íslenskra sveita.
Þar var unnið af nauðsyn og þar var líka unnið af list. —
í kumlum frá fyrstu öldum íslands bygðar finnast leifar
þessarar listar. Á Þjóðminjasafninu eru geymdir gripir,
er votta listiðnað á þessu sviði á liðnum öldum. Og þann
dag í dag getur að líta á sýningum, sem haldnar eru,
virðulega votta, er sanna, að listhneigð og listfengi ís-
lenskra kvenna er eigi með öllu týnd. — í sveitinni er fólk-
ið nú fátt, heimasætur sjaldgæfari með hverju ári, hús-
mæður hafa öðru að sinna en rokknum og helst eru það
öldruðu konurnar, sem nota hann. — Fossaniðurinn
hljómaði fyrrum milli fjalla í sveitinni, en rokkhljóðið