Tímarit Máls og menningar - 01.11.1977, Side 29

Henrik Ljungberg
William Heinesen:
Sögur og sagnfræði
Ritgerð þessi var upphaflega samin til birtingar í bók um færeyskar og íslenskar
nútímabókmenntir frá 1965—1975.
Þar er að finna heim bernsku eða ævintýra, yrkisefni
sem er sífellt nýtt. Þar birtast þvermóðskufullar draum-
myndir kúgaðra þjóðfélagshópa eða auður hinna lifandi
frásagna sem berast frá manni til manns og enn hafa
ekki verið skráðar. Þar bíða alþýðuuppreisnir allra tíma
sinna rauðu hetjukvæða, sögulegs skáldskapar þeirrar
gerðar sem borgarastéttin átti aldrei og gat aldrei eignast.
Ertist Bloch
Þjóðerni
Menn munu ef til vill furða sig á að sjá fjallað um William Heinesen
í bók um íslenska og færeyska skáldsagnagerð og hann sé þannig talinn
fulltrúi færeyskra bókmennta. William Heinesen getur heldur ekki fyrir-
varalaust talist færeyskur rithöfundur. Hann hefur samið allar bækur sínar
á dönsku og gefið þær út hjá dönskum útgefendum. Þar með hefur hann
einkum snúið sér til danskra lesenda. Að vísu hafa flestir færeyingar getað
lesið og skilið bækur hans, en menn hafa ekki alls kostar fellt sig við það
af ýmsum ástæðum, m. a. þjóðernislegum. Ennfremur er þess að geta að
Heinesen hóf bókmenntaferil sinn samtímis persónulegum kynnum við
danska rithöfunda — m. a. Otto Gelsted og Hans Kirk — og samdi
þannig fyrstu verk sín undir áhrifum ríkjandi bókmenntahræringa í Dan-
mörku millistríðsáranna. Samkvæmt þessu virðist eðlilegt að líta á William
Heinesen sem danskan rithöfund og þannig er reyndar um hann fjallað
í venjulegum dönskum bókmenntasögum. Meta ber stöðu hans í danskri
251