Tímarit Máls og menningar - 01.11.1977, Page 167

Lenínisminn og verkalýðshreyfing vesturlanda
megnugur varð flokkurinn sjálfur að
vera gegnsýrður af einum vilja, en það
ástand birtist í miðstýrðu skipulagi, sem
gat, ef nauðsyn krafði, tekið á sig mynd
samsæris eða orðið hálf-hernaðarlegt.
Reynt var að leysa á fræðilegan hátt
mótsögnina milli miðstjórnarvalds og
lýðræðis með hugtakinu „lýðræðislegt
miðstjórnarvald". Meirihlutasamþykktir
skyldu fengnar miðstjórninni til fram-
kvæmdar sem yrði hafin yfir alla um-
ræðu. En í reynd þýddi hið lýðræðislega
miðstjórnarvald ekkert annað en að mið-
stjórn stjórnaði flokknum með valdboði.
Með tilvísun til Marx og Engels leit
Lenín á borgaralega byltingu sem frum-
skilyrði öreigabyltingar. Sú hætta var þó
fyrir hendi að aftur færi eins og í
Þýskalandi 1848, þ. e. að borgarabylt-
ingin staðnaði á miðri leið og rynni
saman við keisaraveldið í allsherjar
málamiðlun. Raunveruleg byltingarsinn-
uð umsköpun krafðist því sem víðtæk-
astrar þátttöku verkalýðs og bænda og
byltingarleiðsagnar sósialdemókrata, sem
væri sjálfri sér samkvæm. Einnig með
tilvísun til Marx og Engels áleit Lenín
mögulegt að rússneska byltingin yrði
upphaf vesturevrópskrar byltingar, ef
ekki heimsbyltingar. I slíku tilfelli væri
ekki útilokað að hægt væri að hlaupa
yfir hina borgaralegu-kapítalísku þróun
í Rússlandi fyrir sakir alþjóðlegrar út-
breiðslu vesturevrópsks sósíalisma. En
hvernig sem því væri farið, yrði foryst-
an að vera í höndum sósíaldemókrata,
ef framgangur rússnesku byltingarinnar
ætti að vera tryggður, aðallega vegna
þess að án markvissrar miðstjórnar væru
sjálfsprottin byltingarupphlaup dauða-
dæmd.
Vesturevrópsk verkalýðshreyfing bar
ekki lengur merki borgarabyltingar, og
hinn byltingarsinnaði armur hennar tal-
aði ekki um þjóðarbyltingu margra að-
skiljanlegra stétta, heldur um hina þráðu
öreigabyltingu. Þar var öreigastéttin
hlutlægt séð eina byltingarsinnaða stétt-
in, og að afneita því að hún gæti öðlast
pólitíska vimnd var sama og að afneita
möguleikunum á byltingu. Það var
reyndar rétt að verkalýðshreyfingin var
föst í feni endurbótastefnu, en að ætla
að það ástand héldist óbreytt var sama
og að eigna auðvaldinu eilífa tilvist.
Vegna þeirra mótsagna sem búa í auð-
skipulaginu, mundi hnignun fylgja á
eftir uppgangi þess. Endurbótasinnuð
verkalýðshreyfing er aðeins möguleg í
endurbætanlegu auðskipulagi, en sé það
hrjáð af kreppum, kallar það á bylting-
arsinnaðar lausnir á nærtækusm vanda-
málum og sögulegum verkefnum verka-
lýðsstéttarinnar.
Samtök verkalýðsstéttarinnar voru
runnin verkalýðnum úr greipum og orð-
in tæki til að halda honum í skefjum.
Einnig það sýndi ekkert annað en lífs-
þrótt auðskipulagsins á þessum tímum
og að mögulegt var að gera stéttabar-
áttuna máttlausa með því að reyra verka-
lýðshreyfinguna í viðjar stofnana. Það
breytti hins vegar ekki því, að öreigarnir
ætm að lokum ekki annars kost, með
eða án skipulagsstofnana stéttabarátt-
unnar, en að hefja að nýju baráttu fyrir
afnámi auðvaldsskipulagsins, barátm
sem beindist um leið gegn þeim verka-
lýðsstofnunum sem orðnar vom hluti
auðvaldskerfisins. Fyrir byltingarsinnann
var sjálfsákvörðun hins vinnandi fjölda
í væntanlegri byltingarbarátm það
mikilvægasta, en ákveðin skipulagsform
skipm minna máli.
Neikvæð afstaða Leníns til sjálfkvæðis
kom vinstri andstöðunni á Vesmrlönd-
um spánskt fyrir sjónir. Þar vom allar
vonir bundnar við sjálfkvæðið, ekki
389