Skírnir - 01.01.1974, Side 41
SKÍRNIK
SAGAN UM INGÓLF OG HJÖRLEIF
39
Björns Jónssonar á Skarðsá. Jakob Benediktsson gaf út. Keykjavík 1958.
Inngangur, einkum 6. kafli. JB 1969. Bls. 275 o. áfr. SR 1974. Bls. 11-84.
G I Olafs sögu Tryggvasonar inni mestu er nokkrum setningum bætt inn í
söguna hér og hvar, en í öllu, sem máli skiptir, er hún eins og í Sturlubók.
7 Jakob Benediktsson telur Sturlubók lokið á árunum 1275-80, en að Sturla
hafi tekið til við ritun hennar allmörgum árum áður (ÍF I. Bls. lxxv).
Sveinbjörn Rafnsson telur það ókleift að tímasetja hana nákvæmara en til
tímabilsins 1230-80. (SR 1974. Bls. 26).
8 ÍF I. Bls. xci.
» ÍF I. Bls. 5.
10 Monumenta historica Norvegiae. Udg. v. Gustav Storm. Kristiania 1880. Bls.
8 o. áfr. og 92 o. áfr.
11 Theodoricus notar orðið „socer“ sem venjulega merkir tengdafaðir, en
Gustav Storm telur, að það merki hér „oldn. mágr“ - vegna þess að tengslin
eru þannig í íslenskum heimildum á 13. öld?
12 Arið 1966 og síðan hefur Þórhallur Vilmundarson í fyrirlestrum sett fram
nýjar kenningar um uppruna íslenskra örnefna. Tilgáta hans er sú, að fjöl-
mörg örnefni, sem hingað til hafa verið talin fela í sér mannanöfn, hafi
að upphafi verið náttúrunöfn, falið í sér náttúrulýsingu. A fyrstu öldum
Islandsbyggðar hafi þeim verið vikið við til að renna stoðum undir frá-
sagnir Landnámabókar og annarra sagnarita. I fyrirlestrum sínum hefur
Þórhallur m. a. fjallað um örnefni, er snerta sögu Ingólfs og Hjörleifs.
Hér skal ekki dæmt um kenningar hans, sem enn hafa ekki verið birtar í
heild (sbr. þó greinina „Kennd er við Hálfdan hurðin rauð“. Afmælisrit
Jóns Helgasonar. Reykjavík 1969, og Kulturhistorisk leksikon for nordisk
middelalder. XVI. hindi. Kpbenhavn 1971, dálk 578 o. áfr.), en aðeins bent
á, að hægt virðist að samræma þær þeirri forsendu þessarar greinar, að ís-
lendingar á 12tu og 13du öld byggi þjóðarsöguna á hugmyndum og þörf-
um samtíðar sinnar.
SR 1974. Bls. 162.
JJ 1941. Bls. 134.
15 Hermann Pálsson: Vesturvíking Hjörleifs. Saga II. Reykjavík 1957. (Hér
eftir: HP 1957). Bls. 309 o. áfr.
10 íslenzk fornrit XXVI. Reykjavík 1941. Bls. 5 o. áfr.
17 Björn M. Olsen: Ari Þorgilsson hinn fróði. Tímarit hins íslenzka bók-
menntafélags X. 1889. Bls. 236 o. áfr. Og: Landnamas oprindelige disposi-
tion. Aarbpger for nordisk Oldkyndighed og Historie 1920. Bls. 296 o. áfr. -
JJ 1941. Bls. 132 og 224.
is SR 1974. Bls. 79.
i» Sbr. JJ 1941. BIs. 203 o. áfr.
20 ÍF I. BIs. 46. Þessi orð virðast ekki hafa staðið í Melabók.
21 JJ 1941. Bls. 133 o. áfr.
22 ÍF I. Bls. 46, nmgr. 1.
23 JJ 1941. BIs. 133 o. áfr. - ÍF I. Bls. lxxi o. áfr.