Skírnir - 01.01.1974, Page 240

234
RITDÓMAR
SKIRNIR
bókarinnar aS þau hafi verið valin „með hliðsjón af því rúmi sem þeir skipa
í bókmenntasögu eða vitund helstu gagnrýnenda viðkomandi lands“ (bls 19).
Lesandi má sem sé vænta þess að skáldavalið í bókinni sé dæmigert um þróun
ljóðlistarinnar. Þetta má segja að hafi tekist í vali norska efnisir.s. Að vísu er
rammi bókarinnar, tíu skáld frá hverju landi, eins og Hannes segir sjálfur, of
þröngur til að gera þessu skeiði hókmenntasögunnar full skil, og hefur hann
því mátt til að láta persónulegan smekk ráða úrslitum um skáldavalið. Sjálf-
sagt finnst ýmsum lesendum önnur skáld en sum þau sem hér eru með jafn-
góðir fulltrúar norskrar nútíma-ljóðagerðar. En það er úr vöndu að ráða
hverjum hefði átt að rýma burt úr bókinni og hverjir hefðu þá átt að koma í
þeirra stað. I öllu falli tekur norskur lesandi strax eftir því að Tarjei Vesaas
vantar í bókina. En eftir mælikvarða Hannesar Sigfússonar sjálfs á Vesaas
vafalaust hér heima.
Hannes Sigfússon segir berurn orðum að val Ijóðanna hafi ráðist af per-
sónulegum smekk. Lesandi getur því ekki vænst þess að í bókinni sé einskonar
„þverskurður“ úr ljóðum hvers og eins höfundar. Ekki getur hann vitað
heldur hvort Ijóðunum sé raðað í aldursröð svo ráða megi í þróun skáldanna
sjálfra þar sem ljóðin eru ekki tímasett og þess hvergi getið úr hvaða bókum
þau séu tekin. Það er skaði. En eina vísbending sem Norræn Ijóð veita um
þessi efni er heiti hvers kvæðis á frummáli í efnisyfirliti bókarinnar.
Á titilsíðu Norrænna ljóða stendur að Hannes Sigfússon hafi „íslenskað"
ljóðin. Þetta orðalag gefur væntanlega til kynna að hann hafi „endurort"
kvæðin fremur en „þýtt“ þau í venjulegri merkingu þess orðs. Ljóst er að með
þeim hætti fer þýðandi frjálslegar en ella væri með frumtextann. I þessum
efnum finnst mér samt að Hannes Sigfússon gangi sumstaðar í lengsta lagi.
Þetta á við um Svarte krossar eftir Olav H. Hauge (bls 58). Fyrstu hending-
arnar Svarte krossar / i kvite snjo / luter i regnet gruve verða svohljóðandi:
Svartir krossar / í hvítum snjó / hvolfa á grúfu. Á norsku standa krossarnir
álútir í regninu. Og það kemur kynlega fyrir að klaka tuve, klakaþúfa, í síð-
ustu hendingunni er þýtt með lágri þúfu. Ennfremur er þess að geta að hljóð-
fall frumkvæðisins er horfið í íslensku gerðinni og spillir það kvæðinu, því að
hljóðfall fylgir þar efni fast eftir.
Vera má að ég hafi verið sér í lagi óheppin, en þau dæmi sem fyrir mér
urðu í Norrænum Ijóðum benda til þess að Hannes Sigfússon hafi ekki alltaf
fylgt frumtexta eins náið í þýðingu sinni og vert væri. Islenski textinn virðist
sumstaðar ónákvæmur og kærulaus. Hver norskufróður lesandi getur sannfært
sig um þetta einfaldlega með því að bera titla Hannesar saman við frumheiti
kvæðanna í efnisyfirlitinu. Það er tam. skrýtin villa að kvæði Georg Johannes-
sens Fiskens tegn 1 er hér nefnt I teikni fisksins (bls 82). Þegar nánar er
hugað að ljóðinu er að sjá sem hér sé beinn misskilningur á ferð. Fyrsta lína
frumkvæðisins: En fiskesekt er oppstatt verður á íslensku að Njtt fiskakyn
er fundið. Svo virðist sem Hannes hafi lesið -slekt en ekki -sekt, sértrúar-
flokkur. Það er að sjá að þessi misskilningur fyrstu ljóðlínunnar hafi leitt
Hannes Sigfússon afvega, og kemur misskilningurinn fram á öllu kvæðinu.