Skírnir - 01.01.1974, Page 244

238
RITDÓMAR
SKÍRNIR
pólitískan boðskap sinn með enn meiri ákefð en hann, en djarfleg og raun-
sæisleg ástarljóð Rossis eru líka eftirtektarverð. Þessi tvö yrkisefni koma fram
af ljóðavali Hannesar Sigfússonar, þótt ekki séu þar allra djarflegustu Ijóð
skáldsins af hvoru þessu sviði fyrir sig. Pólitíski boðskapurinn í Norrænum
Ijóðum stafar frá fyrstu bók Rossis (1965), en ástarljóðin eru sótt í næstu
ljóðabók hans, sem raunar var ort jöfnum höndum á finnsku, ensku og
spænsku. Má vera að Hannes Sigfússon hafi þýtt ástarljóðin eftir frumtexta
á seinni málunum. Um þýðingarnar má hafa fá orð: þær eru mjög haglega
gerðar.
Þrjú sænskumælt skáld eiga Ijóð í bókinni, fyrst þeirra Solveig von Schoultz.
Hún hefur frá fyrsta fari fjallað mikið um stöðu kvenna í hlýjum og mann-
legum Ijóðum. Ljóðformið er nútímalegt, en verður aldrei óskiljanlegt þótt
textinn sé etv. víða vandþýddur. Sumstaðar hafa þessir erfiðleikar orðið Hann-
esi um rnegn, annarstaðar þýðir hann frjálslega um of án þess að sjáanleg sé
nein ástæða til þess. Þetta á sér í lagi við fyrsta ljóðið, Síðla hausts (bls 259).
Ljóðin eru að mestu valin úr einni og sömu bók (1956), en ljóðavalið er
smekklegt og sýnir fleiri en hinn „kvenlega þátt“ í ljóðagerð von Schoultz.
Bo Carpelan var þegar af fyrstu ljóðum sínum talinn í hóp fremstu sænsku-
mæltu nútímaskálda í Finnlandi, og hann hefur haldið forustuhlutverki sínu
fram á miðjan aldur. Hann heldur með persónulegu móti áfram hefðinni frá
Edith Södergran, hofgyðju ljóðræns módernisma í Finnlandi og Svíþjóð. Því
miður verður að segja um þýðingar Hannesar á Ijóðum Carpelans að þær hafa
ekki heppnast. En sjálfsagt er erfitt að þýða á framandi tungu hið fáorða en
þó merkingarmikla, fjarska persónulega mál Carpelans. Hannes segir sum-
part of mikið, sumpart of hlutlægu orðfæri, en eitt rangvalið orð, eitt orð of
eða van, getur spillt kvæði eftir skáld eins og Bo Carpelan. Stundum hafnar
Hannes í tórnum „skáldlegum klisjum", en slíkt orðafar er alveg framandi
skáldskap Carpelans.
Ekki hefur Hannesi Sigfússyni heldur tekist vel að þýða ljóð Peter Sande-
lins, annars af þekktustu nútímaskáldum okkar á sænsku. Þetta kemur á óvart
þar sem Sandelin er miklu aðgengilegri höfundur en Carpelan. Ljóð Sandelins
eru oft „ort upp“ í íslensku gerðinni, að mínu viti án neinnar sjáanlegrar
ástæðu. I þýðingarmiklum atriðum misferst stíll Sandelins oft í þýðingunni,
en þó er I lestinni (bls 275) rétt og vel þýtt ljóð.
En í heildina hefur Hannesi Sigfússyni farnast verr að þýða sænskumæltu
skáldin en þau finnskumæltu sem oft eru afbragðsvel þýdd í bókinni.
Utkoma Norrænna Ijóða er út af fyrir sig ánægjulegur atburður í norræn-
um bókmenntum. Fyrir efnið frá Finnlandi verðskuldar Hannes Sigfússon háa
einkunn. Það er vonandi að fleiri þýðingar á íslensku fylgi brátt á eftir þessu
verki, gjarnan frá Hannesi Sigfússyni. En þá mætti Hannes hugsa betur ráð
sitt um sænskumælt nútímaskáld í Finnlandi. Velkominn aftur!
Maj-Lis Holmberg