Fróðskaparrit - 01.01.1981, Blaðsíða 11

Papeyjardýrið
Kristján Eldjárn
1 fyrstu Mósebók segir að guð skapaði okkar fyrstu foreldra og
bauð £>eim að vera frjósom og margfaldast og uppfylla jorðina og
gjora ser hana undirgefna.
Pessu guðlega boði hefur mannkynið hlýtt svikalaust. Smám
saman hefur landnámshugurinn sigrast á hverri hindrun. En til eru
byggileg lónd, sem Jmrftu að bíða pess aldir og árjaúsundir að mann-
legir fætur stigju £>ar á grund, af J)ví að enginn mennskur maður
vissi að f>au væru til og engin skópuð ráð voru til að yfirstíga
farartálma náttúrunnar á leiðinni fíangað. Einkanlega á f>etta við
um eyjar í úthafinu, eins og Færeyjar og Island. Pessi lónd voru
byggileg og tilbúin að taka á móti mónnum árfmsundum saman,
en £>eir komu ekki fyrr en norskir forfeður okkar voru komnir upp
á lag með að smíða svo haffær skip að f>eim væri fært að finna og
síðan byggja lóndin. Og J)að er næstum f>ví ótrúlega stutt síðan
}>etta gerðist. Aðeins ellefu eða tólf aldir, eitt eilífðar smáblóm.
Fá lónd í veróldinni allri hafa byggst eins seint og ísland og Fær-
cyjar. Pað skyldu pá vera Grænhófðaeyjar og sumar pólýnesísku
eyjarnar. Við eigum í raun rettri ekki neinn forsógulegan tíma. Og
hvað eiga forsógufræðingar (fornleifafræðingar) að gera í forsógu-
lausum lóndum?
Jú, J>eir geta látið sig dreyma og rannsakað svo draumana. Við
hófum lengi haft {)ann draum eða grun, að lónd okkar hafi fundist
af Bretlandseyjum áður en sógur hófust og einhverjir menn {>aðan
(líklega keltmeskir) hafi hafst f>ar við, kannski stuttan tíma, kannski
lengi, áður en Norðmenn byggðu lóndin og vígðu f>au til hins
norræna menningarsamfelags. Pessi draumur er ekki nýr af nálinni,