Skírnir - 01.01.1886, Blaðsíða 102
104
Rússland.
Efnsiságrip: Hvernig málin horfa í Asíu og Evrópu. — Frá lönd-
unum við Eystrasalt. — Frá Póllandi. - Af níhílistum og fl. — Fæðis-
fje og hirðeyrir tigna fólksins. — Fornleifafundur. -- Mannalát.
Vjer höfum í þættinum á undan og víðar minnzt á, hvernig
hin austlægu stórveldi horfa hvert við öðru, og sjerílagi hvernig
tvö þeirra horfa við Rússlandi, og í Englandsþætti er sagt frá,
hvernig Rússar og Englendingar urðu á eitt sáttir í Miðasíu.
Eptir því skyldu menn helzt halda, að um vandræði þyrfti
ekki framar að ugga, en því víkur þó ekki allsendis svo við.
Gladstone var Rússum í Miðasiu lengi eptirlátur, og trúði þeim
nær þvi eins vel og sjer sjálfum, en þar kom, að honum varð
heldur bilt við, og fæstir vildu annað sjá, enn að þeir hefðu
leikið næstum ótrúlega á Englendinga og þeirra stjórnvitringa
í Viggaflokkinum, já ginnt þá «sem þursa», sem Björn úr
Mörk komst að orði. Eins og hingað til hefir farið ætla líka
flestir, að áfram haldi. Bágt að treysta þvi, að Rússar láti
staðar nema fyrir norðan Súlfagarskarðið, eða að þeir láti at-
gjörðalaust slagbranda sig úti frá Balkanslöndunum. þeir haía
i Miðasiu jafnan sagt við Englendinga, þegar stöðvum var
fram þokað: «Oss var hjer einn kostur nauðugur!» þetta
verður endurtekið, þegar þeir stökkva næst suður yfir hin
settu takmörk í Asiu, eða sækja að nýju leiðina til Miklagarðs.
þeir höfðu haft mest fyrir af öllum út í frá, þegar Serbía varð
sjálfstætt riki, og allir vita, hvað þeir höfðu lagt í sölurnar,
þegar Bolgaraland og Rúmelía (eystri) náðu því sjálfsforræði,
sem þeim var áskilið i Berlínarsáttmálanum — þó það
yrði með minna móti, enn Rússar höfðu ætlazt til. Síðan
hafa þeir, en aðrir ekki, komið stofni undir landstjórn og her-
skipun á Bolgaralandi, og auðvitað, til hverra þakka þeir vildu
hjer vinna. Hinir slafnesku frændur þeirra og trúbræður skyldu
verða þeim svo auðsveipir og hollir, að Rússland og zarinn