Norðurfari - 01.01.1849, Síða 4

6
HORÐURFARI.
|>etta samband og anna8 — en hva8 og hvernig þa8 eigi a8 vera,
það er það, sem mönnum kemur ei saman um.
f>að virðist nú reyndar svo, sem þetta þyrfti ei í raun og
veru að vera mikið efamál, ef menn vildu gæta þess, sem skyn-
samlegt er, og fylgja því, sem rjett er. Samband milli tveggja
eða fleiri landa og ríkja getur verið tvennskonar: annaðhvort reglu-
legt þjóðsamband, byggt á jafnrjetti og jafnri hluttekning beggja
þjóðanna, eða þá höfðingjasamband, þegar stjórn landanna öldungis
er aðskilin, þó landshöfðinginn sje einn og hinn sami. Til hins
fyrra útheimtist sameiginlegt þing fyrir alla parta fjelagsins, auk
löggefandi þinga í hverju landi fyrir sig; til hins siðara þarf
öldungis ei á neinu sliku að halda, því hi8 einasta sameiginlega
band er höfðinginn og höfðingjaættin. Vilji menn nú heimfæra
þetta upp á Island, þá getum vjer ei fundiS nokkuð, hvorki gamla
skuldbinding nje heldur eigin hag sem vísi því til hins fyrra sam-
bandsins, þar sem þó a8 minnsta kosti sagan og gamlir sáttmálar
vísa því til hins síðara. Jjað er bæSi sýnt og sannaS, að Islend-
ingar aldrei hafa gengið á vald hinni dönsku þjóð, en einungis
konungi hennar, og að hann því eí getur afsalað sjer valdi sínu
yfir Islandi í höndur Dönum, án þess herfilega að brjóta lög á þvf.
Að Friðrekur VII. muni vilja það, skulum vjer og aldrei trúa,
fyrr enn vjer sjáum það; og í þeiri sannfæringu, að hann a8
eins vilji það, sem öllum þegnum hans er fyrir hinu bezta, skulum
vjer nú reyna að sýna, að allt þjóðsamband Islands við Danmörku
er ekki einasta óeðlilegt og ónytsamt báðum, heldur lika mjög
svo háskalegt fyrir Islendinga, sem því að minnsta kosti sjálfir
aldrei ættu að mæla fram með því, eða vera svo blindaðir að vilja
ganga í það ótilneyddir.
Allir þeir, sem ögn þekkja til frumregla stjórnfræðinnar vita,
að samband milli þjóða getur aldrei, eigi það ei að verða báðum
til meins, verið byggt á örðu enn sameiginlegri nauðsyn og hagnað
hlutaðeiganda. Jjessi regla er svo sönn og svo djúpt innrætt
mannlegri skynsemi, að menu skulu aldrei finna frá henni vikið í
veraldarsögunni, þar sem þjóðirnar sjálfar frjálslega hafa tekið
saman og stofnað fjelagsskap sín á meðal f stjórnarmálefnum og
ö8rum ■—• að herkonungar hafa lagt undir sig lönd eptir annari
reglu kemur ei þessu máli við. Orsökin hefir alstaðar veriS sú að
þær hafa fundið, að þær gætu komið meiru til leiðar með því að
vinna í sameiningu, enn hver fyrir sig, eða þær hafa þurft að sam-
eina sig til þess að verjast erlendum fjandmöunum o. s. frv. Svona var
tilkomið hið forna samband milli grisku kynkvfslánna, þó það ann-
ars væri of laust, á þessu er byggt samband svyznesku fylkjanna
og Bandaríkjanna í Norður-Ameríku', og yfirhöfuð hefur það æ
* Vjer tökum Bandarikin til dæinis af því vjer sjfuin að ReyTíjavíliur-
pÚHurinn fyrir December 1848 hefur gert það íþættinum ‘‘Islenzk 111 ,ílelni.”
Hann vill bera sainan sainband lslands við Daninörku við sainband þeirra
sl'n í milli, en ekkert getur íítt verr við, því kringumstsðurnar eru þar allt