Norðurfari - 01.01.1849, Side 40

NORBUHFAR!.
42
Aptur á mtít er það vist að allir menn, af hverjnm kynstofni sem
þeir svo eru, hafa hinn sama guðddmsgneista í sjer og hæfilegleik
til að ná æðri fullkomnan; og menn hafa enn ei fundið nokkurn
þann, hversu siðlaus sem hann annars hefur verið, sem engan snefil
bafi haft af þessum anda. fietta eitt er því í sjálfu sjer mikilvæg
sönnun fyrir hinni upprunalegu einingu mannkynsins. En þó hún
ei væri tekin gyld, þó menn ekkert hefðu til að styðjast við nema
hinar eldgömlu sögusagnir allra þjóða í óllum löndum, sem æfin-
lega eru samdóma í því, að leiða uppruna mannkynsins út frá
einu og sama upphafi — þó menn ekkert hefðu nema þessar
sögur, til hvers ættu menn samt að fleygja þeim frá sjer sem
ómerkum hjegóma, eins og þeir gera sem vilja neita einingu mann-
kynsins? Til hvers er að fyrirlíta vitnisburð þeirra meðan menn
ekkert geta sett í staðinn nema ósannaðar gctgátur? Enginn veit
hvernig á þeim stendur, og þær geta eins vel verið andlegar leyfar
fornrar kynslóðar, sem að vísu hafi löngu verið liðin undir lok fyrir
upphaf hinnar núverandi sögu mannkynsins, en þó sje foreldri þeirr-
ar, er nú lifir og menn hafa sögur af —. þær geta eins vel verið þetta
einsogmarklaustrugl; innbyrðis samræmi þeirra getur eins vel verið
óljós endurminning um um hið sameiginlega forelðri, og veikur
eptireymur af hinni upprunalegu einningu hinnar liðnu kynslóðar,
eins og lítilsverð og eintóm tilviljan. fiað er æfinlega merki
um grunnhygni andans, undir eins að vilja neita því, sem maður
ei strax gelur skilið; og menn eru nú lika farnir að sjá, að í
mörgu af því sem menn um langan tíma, cptir að rannsóknar
andinn fyrst fór að vakna og með honum vantrúin, hjeldu vera
eintóma bábylju og kerlinga villu — í mörgu af því var dýpri sann-
leikur fólginn. Og hví skyldu menn ei eins geta fundið andlegar
menjar horfinna kynslóða í fornum sögusögnum, scm hafa gengið
um langan aldur mann frá manni, þjóð frá þjóð, eins og menn
nú eru farnir að finna leyfar af stórkostlegunn skepnum og aðrar
líkamlegar menjar frumalda hnattar vors í yðrum jarðar?
En það er ein andleg leyf, sem án efa má álíta fyrir hina
elztu og óbrigðulustu, og sem enginn dyrfist að rengja; það er
forn og vegleg rödd, sem kemur til vor eins og anda rómur úr
húmi frumaldanna; sem enginn veit hve gömul er, en sem var til
þegar menn fyrst hafa sögur af. jiessi eldgamla andans leyf er
málifr, “þessi geisli, sem hugur sendir hug * * • þetta Ijós, degi
bjartara og sólu varmara, sem skín yflr lönd og lýði, og sýnir
mönnum að þeir eru menn, en ekki skynlaus kvikindi”*. j>að
sannar mest og bezt einingu mannkynsins sökum þess, að það
er því einu gefið og er allrar annarar tegundar enn hvert annað
hljóð í náttúrunni: því, hvað mikill munur sem er á tungum
manna, þá eru þær þó allar hver annari líkar í því, að hljóðið er
greint, og ekki eins og hjá dýronum æfinlega eins. J>etta er sannar-
legur eðlismunur, sem engin nálgun getur minnkað, því hann er
bygður á andlegum mismun og þeirri eptirsókn á að ná einstakiegleik
• Fjölnir, 7dn dr, bl», 73 og 74.