Norðurfari - 01.01.1849, Side 61

FRELSIS HREIFINGARNAR.
63
um Osmana, að þeir eru ei líkir Mongölum í útliti j>ó jeir sjeu
af kyni þeirra, en miklu fremur allra fallegustu og prúðustu menn.
jþað hafa þeir þtí af kynsmönnum sínum Tartörum að þeir eru
allra mestu hestamenn og beztu reiðmenn, einkum Kúmanie og
Jazygar, og kemur þeim það nú í göðar þarfir í stríðinu við Aust-
urríkismenn og Rússa, sem þeir leika sjer að ríða um koll hvern
á fætur öðrum. Magyarar segjast annars vera komnir af Húnum,
sem líka voru miklir reiðmenn, og ætt fornkonunga sinna telja
þeir frá Atla, eins og Iíka mart göfugmenni á Húnverjalandi enn
í dag rekur ætt sína svo langt upp. En einkum þykjast Szeklar
vera fyrir öðrum að aldri og ættgöfgi, því þeir segjast vera sann-
ar leyfar af herliði Attla Húna konungsj hver Szekli hefur líka
göfugs raanns rjett á Ungverjalandi.
Næstir Magyörum að fjölda af sama flokki eru Finnlend-
ingar á Finnlandi (1,400000), Eistar á Eistlandi (622000)
ög Lífar á Líflandi (2000); hvort menn eigi að telja hina tvo
síðustu með Finnlendingum eða láta þá vera þjtíð fyrir sig af
sömu ætt er ovíst, en á því að þeir sjeu tsjúdneskir er valla
nokkurefi. Finnlendingar eru nú að reisa við mál sitt og gera
það að ritmáli, og er vonandi að þeim takist það, því það er
sagt að Rússa keisari bafi hingað til heldur styrkt þá í þessu
enn hitt, og farið betur með þá yfir höfuð enn menn skyldu halda
um hann. En það getur líka verið að þetta hafi að eins verið meðan
hann var að vekja Finnlenzkuna upp á mtíti Sænskunni, sem áður
var btíkmál Finnlendinga og er að miklu leiti enn, og þtí undar-
legt sje þá eru Svíar þeim mjög reiðir fyrir það, að þeir ei len-
gur vilja rita á þeirra máli en heldur á sínu eigin. Kvænir
eru Norður-Finnlendingar kallaðir, og búa 25000 þeirra líka í
Svíaríki norðan til og í Noregi, en hafa þar að mestu látið mál
sitt og þjtíðerni. Báðar þessar þjóðir eru mjög tílíkar Mongdlum
að útliti, en það eru ei eins frændur þeirra Lappir, sem Forn-
menn optast kölluðu Finna. jjeir búa fyrir norðan hina á Finn-
mörk og nyrðst í Noregi (13000), í norðurrönd Svíarikis f4500)
og í Rússlandi austur að Gandvík, en eru ei einu sinni allir
kristnaðir enn. Fyrir austan Gandvík fram með hafinu búa S a-
mojedar, eitthvað 10000 í Evrópu; þeir eru yfir höfuð líkir
Finnum i lifnaði og útliti, en öflugri og ístöðumeiri. Fyrir surman
þá í Archagel, Wologda, Wjatka og Perm, þar sem áður hjet
Bjarmaland, búa líka tsjúdneskar þjóðir: Tsjermissar, Mord-
vinar, Syrjanir, Votjakar o. s. frv alls eitthvað 500000.—•
en eiginlegir Bjarmar* eru næstum því útdánir. Fyrir austan
* Aí ölhiin tsiiídnpskum tjntiun, að undantpknmn Finnlendinpun og Ma-
györiiin, pruBiarinar liinir eintistu sem ritinííl llafa haft, og einu sinni voru
nokkuð menntaðir. fietta kynni ei að vera svo lítilvægt atriði viðvlkiandx
fornuin fræðum t. a. ln. um Utgarða för i’(Ir5 og siónhverfingar þær, sem Utgar-
ða-Loki gj'örði honuin — Biarmalands ferð Örvar-Odds, o. s.frv. Söinuleiðis
er það o" merkijegt, sem Mickiewicz segir umhinar finnskti þj'óðir, að óttinn
fyrir Jrasuin þeirra hafi verið svo inikill hjá Slöfuin, að eldgantlar sögusagnir