Norðurfari - 01.01.1849, Blaðsíða 109

FAELSIS HREi FINGAUN AB-
111
narráðgjafanum Latour, eptir að brjefin höfðu fundist frá Jellachich
til hans, og menn vissu fyrir víst að hann styrkti leiðangrið til
Ungverjalands eins og hann gat. En Latour hirti ei um þetta og
hjelt eins eptir sem áður áfram að senda Jellachich fje svo hann
gæti goldið dátum sínum mála, þó ríkið sjálft væri meir enn fjár-
þrota. ^egar fregnin barst um dsigur Jellachich gat hirðhyskið
ei lengur dulist og ásetti sjer opinberlega að hjálpa honnm, og
herstjdrnarráðgjafinn skipaði 6. Octtíber nokkrum hersveitum, að
fara og hjálpa Jellachich, sem var í illum bobba. En þegar liðið
var komið að jarnbrautinni neituðu dátarnir að fara lengra, og
höfðu stúdentar mjög hvatt þá til þessa. Latour sendi lið til að
reka þá áfram, en þeir snjerust móti því og ttíkst þar bardagi;
stúdentasveitin, sem stofnuð hafði verið í Vínarborg eptir 13. Marz,
nokkuð af þjóðliðinu og morgir erfiðismenn snjerust strax í lið
með þeim, og hröktu þeir loks til baka þann flokk, sem mdti
þeim var sendur. Nú var jarnbrautin rifin upp svo ekkert herlið
gæti komist að borginni eða burt á leiðinni til Ungverjalands, og
orrustan varð brátt almennn. Hópurinn þusti eins og dsjálfrátt
yfir að herstjdrnarráðshúsinu, og var Latour sóttur og hengdur.
jietta var nú ei fallegt verk og hefði ei þurft á að halda, en
skríllinn gerði það í blindni og æði, í stað þess að hafa að eins
gætur á honum þangað til ddmstóll gæti dæmt hann. En í líkum
kringumstæðum og þá voru í Vinarborg neyðast menn reyndar
til að spyrja: hver á að straffa þegar þeir, sem fyrir rjettvísinni
er trúað, eru guðlausir svikarar og rjcttlætið gjörsamlega er flúið
úr þeirra hdp? Latour bakaði sjer sjálfur dauða eða rjettara sagt
hirðhyskið, sem hafði hann til að svíkja, og bltíð hans verður því
líka að koma yfir það. Auersperg greifi, herstjdrinn í borg-
inni, sem hefði átt að láta sjer vera annt um verja hann, gerði
heldur ekkert til þessa, en fdr strax ragmannlega með lið sitt
(12000 menn) út úr sjálfri borginni og setti herbúðir sínar rjett
fyrir utan. Keisarinn flúði um ndttina með allt hyski sitt og
skyldi eptir ávarps mynd, sem hann sagði í að hann ætlaði að fara
til borgar, sem hann gæti haldið uppi í sannri og frjálslyndri
lögstjórn fyrir allt ríki sitt; hann meinti, sem hann gæti sent frá
hershöfðingja til að brenna höfuðborg sína. fiingið kvaðst ætla að
halda áfram störfum sínum, en czekknesku þingmennireir flúðu,
því þeim fundust Magyarar nú verða ofan á. Að hirðhyskið yfir-
höfuð mundi kenna Ungverjum um, að þeir með fjegjöfum hefðu
komið upphlaupinu til leiðar, máttu menn búast víð; því slíkt
fdlk getur ei skilið að nokkuð geti haft áhrif nema gull eitt, eða
að gremja yfir svikum og ranglæti geti dsjálfrátt knúð marga til
að rísa upp eins og einn maður. Annars er uppreisnar saga
Vínverja ekki mjög heiðarleg fyrir þá. Allstaðar vantaði oddvita;
þingið var dákvarðað og var að semja í stað þess að kalla Ung-
vcrja sjer til hjálpar áður enn of seint væri orðið, eða þá að
skera upp herör um allt landið mdti keisaraliðinu; borgastjdrnin