Norðurfari - 01.01.1849, Síða 151

FREISIS HREIFINGAHKAR.
153
Lithaugalandi. Síðan hefur hann lengst veri8 í Parísarborg, og
þar gerði ungverski sendihcrann, Teleki, samning vií hann um að
fara til Ungverjalands; og með mesta háska komst hann lika til
Debreczin í Janúar — hann svaf eina nótt í sama húsi scm Schlik
— og varð þá straz aðalhershöfðingi Ungverja, og sttíð fyrir að
æfa og búa út hið nýja lið þeirra um veturinn.—.En mesta verk
Kössuth’s var þtí án efa það, að hann með stjtírn sinni ávann
sjer hylli allra manna í landinu, svo að jafnvel fjendur hans gátu
ci annað enn borið virðingu fjrir honum. Hjer var engin harð-
stjórn og engin Guillotsöxi reist til að reka menn útí bardaga —
allt bltímgaðist í frclsi, friði og bróðerni. MeSan stjórnin í Vínar-
borg gerSi sig hataða og fyrirlitlega í augum allra góðra manna
meS morðum og manndrápum og heimskulegri grimmd, og mcðan
hún var aS hrinda frá sjer vinum sínum meS því 4. Marz að
gefa út hina settu stjórnarskrá QCharte octroyée) fyrir Austrríki,
sem ckki einasta var gangstæS lögum Ungverjalands, en líka móti
rjeltindum allra landa keisaradæmisins — á meðan drtíg Ktíssuth
að sjer fjendur sína með skynsamri stjtírnsemi, og frá þeim degi
var eins og hcrmenn yxu upp úr jörðinni og þyrptust utanrum hann.
Slovakskir bændur svöruðu hinum keisaralegu embættismönnum, sem
áttu að safna liSi hjá þeim: “það kann að vera aS keisarinn sje
gtíður maður, en þaS er víst að Kossuth er það” — og jafnvel
í Króazíu fóru menn að sjá, að það mundi vcra betra að vcra í
gamla sambandinu við hið frjálsa Ungvcrjaiand , cnn að gcfa sig
undir harðstjórn Austurríkis, sem sviki öll loforð. En vjer erum
ei færir um að telja upp öll þau undur, sem Kossuth atorkaði
þenna vetur — sagnaritarar verða að gera það síðar.
1‘Allgildar stóð hann
Atlasherðar með,
V/s og öilugur
Voldugnstu
EinTeldis umdaeinum
Undir að rísa.,,
Af sjálfu stríðinu er það fyrst aS segja af Bem, að hann fór
til Sjöborgaríkis í December meS lítið reglulegt lið, cn var
þó fljótt búinn að reka hershöfðingjana Wardener eg Jab-
lonovsky úr Klauscnburg til norSurs og suðurs. ’Jiá lítur svo
úlj sem hann hafl snúið sjer til norðurs og ætlað að brjótast inn
í Gallizíu, en allt í einu er hann þtí aptur kominn til Klausenburg
16. Janúar, og rekur þaðan Hurban fyrir fullt og allt inn í Buko-
wina. Síðan dróg hann að sjer lið frá Szeklum og snjeri sjer til
suðurs móti Puchner, og var einn morgun í dögun, þann 11., koininn
rjett að Hermannstadt áSur enn nokkurn grunaði. Puchner kallaSi
nú Rússa til hjálpar úr Blökkumannalandi, og Liiders sendi honum
hcilan herflokk, svo Bem varð að hrökkva undan til Mediasch.
En hann var tíþrcytandi, eins og elding á fjöllum og í dölum, og
þegar Rússar ætluðu að taka hann í Mediasch, var hann allt í
cinu horfinn mcð lið sitt. Hann hafði farið til Szcklalands að