Árbók Háskóla Íslands - 01.02.1997, Qupperneq 58
56
Árbók Háskóla íslands
Brautskráning kandídata 1. febrúar 1997
Menntamálaráðherra, Björn Bjarnason og
frú Rut Ingólfsdóttir, kœru kandídatar og
gestii; ágætir samstarfsmenn.
Ég býð ykkur hjartanlega velkomin til
þessarar brautskráningar kandídata. Háskóla-
prófið, sem við fögnum á þessari stundu, er
mikilvægur áfangi í lífi hvers stúdents. Að
baki er langvinnt strit námsins, en framundan
líf og starf eða næsti hjalli í framhaldsnámi.
Hvort heldur sem þið, kæru kandídatar, snúið
nú til starfa í atvinnulífi eða hyggið á frekara
nám, fylgja ykkur velfarnaðaróskir Háskól-
ans og einlægar vonir, að það vegarnesti, sem
þið takið með ykkur héðan, reynist heilla-
drjúgt. Reyndar mun fljótt fyrnast yfir marg-
an þann fróðleik, sem þið hafið kynnst á
námsárunum. Þekkingu fleygir ört fram, og
því verða mörg efnisatriði fagbóka úrelt á
skömmum tíma. Það nesti, sem við vonum að
reynist ykkur drýgst, er hins vegar traust þjálf-
un í grunngreinum fræðanna og aðferðum
þeirra, geta til sjálfsnáms og afkasta í vinnu,
víðsýni og gagnrýnin hugsun. Með þessa
þjálfún ættuð þið að kunna sundtökin í þeim
flaumi upplýsinga, sem færir ósynda á kaf.
Ykkur ætti að reynast létt að sía markverðar
nýjungar úr þessum flaumi og endurnýja
þekkingarforðann, jafnskjótt og lærdómur
skólagöngunnar gengur úr sér. Gildi háskóla-
menntunar felst einmitt í þessari færni til
sjálfsbjargar, sem gerir ykkur kleift að læra af
erfiðleikum og nýta ný viðhorf og þekkingu
til aukins þroska.
Skilningur á gildi menntunar er nú al-
mennur, og vonandi þurfið þið kandídatar
litlu að kvíða um atvinnu við ykkar hæfi. Við
höfúm meiri ástæður til þess að hafa áhyggjur
af þeirri kynslóð, sem hætti skólagöngu, þeg-
ar skólaskyldu lauk. I þjóðfélögum, sem við
mælum okkur við, er þróun á þann veg, að
þeim störfum fækkar, sem þurfa litla undir-
stöðu í menntun, en flest ný störf kreíjast und-
irbúnings, sem fæst í framhaldsskólum eða
háskólum. Fólk með traustari undirstöðu
menntunar á auðveldara með að átta sig á
breyttum kröíúm og er líklegra til að skapa ný
störf. Sú kynslóð, sem fór á mis við skóla-
göngu umfram skyldu, mun eiga í vaxandi
erfiðleikum að halda vinnu í samkeppni við
yngra og menntaðra fólk. Þar reynir á skóla-
stofnanir þjóðarinnar að koma þeim til að-
stoðar með framboði endurmenntunar og
námi með starfi. Til að gegna þessu hlutverki
rekur Háskóli Islands Endurmenntunarstofh-
un í samvinnu við Tækniskóla Islands og fé-
lagasamtök háskólamanna. Hún er einn mik-
ilvægasti vaxtarbroddurinn í starfsemi Há-
skóla íslands. í raun er hún að verða sérstakur
skóli, sem býður almenningsfræðslu, endur-
menntun eftir fyrri skólagöngu og nám með
starfi fyrir þá, sem ekki geta helgað sig nám-
inu eingöngu. Það mun einnig koma í hlut
Endurmenntunarstofnunar að bjóða þeim
nám með fjarkennslu, sem ekki eiga heiman-
gengt. Nemendur Endurmenntunarstofnunar
eru orðnir fleiri en nemendur í Háskólanum
sjálfum, og þeim mun Qölga hraðar en nem-
endum í hefðbundna náminu. Margir sjá fyrir
sér, að Endurmenntunarstofnun ætti að verða
„öldungadeild" Háskólans, sem stendur öll-
um fullorðnum opin, miðstöð almennings-
fræðslu og fjölbreytilegs viðbótarnáms eftir
fyrstu skólagöngu á háskólastigi. Hún gæti
einnig auðveldað þeim, sem hafa starfað í at-
vinnulífi en vilja snúa aftur til háskólanáms
að treysta undirbúning sinn og þreifa fyrir sér
í námi, áður en þeir velja námsbraut við hæfi-
Þess mun nú skammt að bíða, að mennta-
málaráðherra leggi fram á Alþingi frumvarp
til laga um háskólastigið, sem skilgreinir þann
hóp skóla, sem veitir háskólamenntun hér á
landi. Líklegt er, að Kennaraháskóli Islands,
Fósturskóli Islands, Þroskaþjálfaskóli Islands
og íþróttakennaraskóli Islands að Laugarvatni
verði sameinaðir í Uppeldisháskóla. Einnig er
að því stefnt, að Leiklistarskóli íslands, Tón-
listarskólinn í Reykjavík og Myndlista- og
handíðaskóli íslands sameinist í Listaháskóla.
Auk þeirra eru Háskólinn á Akureyri, Sam-
vinnuháskólinn að Bifröst, Búvísindadeild að
Hvanneyri og í Reykjavík Tækniskóli Islands
og Tölvuháskóli Verzlunarskólans, en hann