Árbók Háskóla Íslands - 01.02.1997, Page 417
415
■Bgnnsóknar- QQ biónustustofnanir_________________________________________
Samanburður á Vestur-íslendingum og íbúum Þingeyjarsýslu, 20-59 ára,
túlkaður með frávikagreiningu.
-ÍS X +ÍS
Rohrer vísitala
-is x +is
4
V
P
i N
Andlitslengd
Miðandlitslengd \
//
Höfuðvlsitala V
Andlitsvisitala \ V
Nefvísitala K
Vestur íslendingar: Karlar — , Konur — . Þingeyingar: x = meðaltal grunnhóps, s = staðafrávik.
myndinni sést, hve hreinræktaðir Vestur-íslendingar eru að meðaltali líkir fólki frá norð-
‘us.tur hluta íslands í flestum líkams- og höfuðmálum. Einu athyglisverðu frávikin eru, að vest-
Mslenskir karlar eru nokkuð þyngri og axlarbreiðari en Þingeyingar og meiri um mittið og
þ. 'nettari og eyrnaminni. Vestur-íslenskar konur eru meiri unt mjaðmir en kynsystur þeirra í
"tgeyjarsýslu, en mun minni að brjóstamáli, handar- og eyrnabreidd. Verulega marktækur töl-
æðilegur munur finnst sialdan á þeim líkamsmálum íslendinga, austan hafs og vestan, er hér
hafa verið könnuð.
angtímasamanburðarannsóknir á íslend-
j''gum, austan hafs og vestan, við ýmsa inn-
enda og erlenda aðila á sviði mannfræði í
1 tækum skilningi, félagsmannfræði, lífeðl-
1Sfr*ðioglæknisfræði.
I ttinum lífeðlisfræðilega og læknisfræði-
8a þætti rannsókna á Vestur-íslendingum
jlun v$ntanlega haldið áfram undir stjórn
s° anns Axelssonar, prófessors, Ólafs Ólafs-
°nar, landlæknis, og Anthony B. Way, pró-
essors við Texas Tech háskóla í Bandaríkj-
unum.
f>rófessor Jens Ó. P. Pálsson hefur heim-
^ allflest landnámssvæði íslendinga í
a orður-Ameríku og rannsakað þar hátt á
v laö þúsund einstaklinga, safnað gögnum
I. lanði sögu, ættfræði, þjóðfélagsstöðu og
1 , ræ°*’ mest ntegnis byggðum á persónu-
k fUl" upplýsingum manna, manntölum,
þ^sn,ngaskrám, skólaskýrslum o. II. Enn er
e‘hr að afla miklu meiri upplýsinga á
þessum sviðum, sem er bráðnauðsynlegur
grundvöllur áframhaldandi rannsókna, og þar
hefur ættfræðingur stóru hlutverki að gegna,
ef MSHÍ fær að ráða hann.
Við liina ofannefndu lýðfræðilegu og
ættfræðilegu könnun kom m. a. í ljós, að á
aðal landnámssvæðum íslendinga í Mani-
tobafylki var á áttunda áratugi þessarar aldar
um þriðji hver maður af íslenskum ættum, en
þar voru þeir áður í miklunt meirihluta.
Forstöðumaður MSHÍ hefur flutt erindi á
ráðstefnum mannfræðinga erlendis um nið-
urstöður rannsókna sinna á Vestur-íslend-
ingum, samanborið við hópa íslendinga í
mismunandi landshlutum íslands, sem hann
hefur áður rannsakað (sbr. Ársskýrslu Vís-
indaráðs og Rannsóknaráðs ríkisins 1986 og
1987, útg. 1988). Samanburður þessara hópa
hefur sýnt, að íslendingar, austan hafs og
vestan, eru í mörgum tilfellum nauðalíkir að
sköpulagi.