Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.01.2010, Side 159

SAFnFRÆÐSLA: STAÐA OG (Ó)MÖGULEiKAR
159
einhverskonar verkefni. Þar eru bækur tengdar sýningum, tækifæri til að
tjá sig um sýningarnar, vefsvæði og sjónvarp með uppsetningaferli sýning-
ar ásamt upplýsingum um þá fræðsludagskrá sem tengist sýningum safns-
ins.105 Hér er safnfræðsla virk í starfsemi safnsins. Öllum aldurshópum er
sinnt og allt sýningarferlið gert aðgengilegt þó að um vandmeðfarin mál-
efni sé að ræða. Safnfræðsla ætti ekki að vera afgangsstærð í starfssemi
safna heldur unnin samhliða sýningagerð líkt og dæmin hér fyrir ofan gefa
til kynna. Gildi safnfræðslu og gæði eru mikilvægari en svo að réttlæting
hennar komi einungis fram sem aukinn gestafjöldi í ársskýrslu eða frétta-
flutningi. Menntunarþáttur safna þarf að öðlast viðurkenningu sem
grundvallaratriði í allri safnastarfsemi.106 Safnfræðsla þarf að vera sýnilegri
og virkari í öllu safnastarfi en til þess þarf aukinn skilning á mikilvægi safna
sem óformlegs vettvangs náms.
Lokaorð
Það er engin ein „rétt“ leið til að kenna eða læra á safni en til eru öflug
módel sem hægt er að nýta við framkvæmd faglegrar safnfræðslu. Söfn eru
óþrjótandi auðlindir óformlegrar menntunar. Eitt af meginmarkmiðum
fræðslustarfs safna er að efla sjálfstætt gildismat gesta, vekja áhuga þeirra,
vitund og þekkingu á minjum og menningararfi. Þá er ávallt markmiðið að
gesturinn fari heim ánægður með nýja vitneskju og góða minningu í
veganesti.107 Fyrrnefndur David Anderson hefur bent á að „[s]öfn geta
ekki orðið þekkingarmiðstöðvar (e. centres of learning) sem stuðla að
mennt un safngesta sinna nema þau þrói sig sem menntastofnanir“.108
Þetta þýðir að söfn geta ekki sinnt menntunarhlutverki sínu öðruvísi en að
verða meðvitaðar stofnanir sem stöðugt nema, meta og endurmeta hvern-
ig hægt er að stuðla að námi á safni. Farvegir menntunar á söfnum til að
105 Alicia Watson, „Education and Access: The Rule of Thumb programme“, Towards
an engaged gallery. Contemporary art and human rights: GoMA’s social justice program-
mes, ritstj. Susan Pacitti og Vivien Hamilton, Glasgow: Culture & Sport Glasgow
(Museums), 2007, bls. 106–108, hér bls. 106.
106 Guðbrandur Benediktsson og Rakel Halldórsdóttir, „Til hvers er safn?”, bls. 16.
107 Safnastefna á sviði þjóðminjavörslu fyrir árin 2003–2008, bls. 25.
108 David Anderson, „A common wealth: museums in the learning age“, 2000.
Vefslóð: http://www.culture.gov.uk/reference_library/publications/4717.aspx.
Sótt 24. janúar 2007.