Skírnir - 01.01.1974, Page 236

230
RITDÓMAR
SKÍRNIR
ljóðagerð. Ekki verður betur séð en það sé einvörðungu gamaldags smekkur
Hannesar Sigfússonar sem ræður þessu vali. Svo mikið er víst að skáldaval
bókarinnar kemur ekki heim við það „rúm sem þeir skipa í bókmenntasögu
eða vitund helstu gagnrýnenda" í Danmörku eins og formálinn gefur til kynna
(bls 19).
Þótt einkennilegt megi virðast er kvæðavalið í bókinni eftir hvern einstakan
höfund miklu nær lagi, en það segir Hannes Sigfússon í formálanum að hafi
„ráðist af persónulegum smekk þýðandans“. Eg hef horið kvæðaval Hannesar
saman við ein sex algeng úrvalssöfn nýlegrar danskrar Ijóðlistar, og virðist mér
að 31 af 73 dönskum kvæðum í Norrænum Ijóðum komi fyrir í einhverju
þeirra. Þetta virðist skynsamlegt hlutfall á milli persónulegs og viðtekins
smekks í kvæðavalinu. Þó er slæmt að svo til engin nýleg ljóð eftir Erik
Knudsen, Klaus Rifbjerg eða Benny Andersen skuli vera tekin með. Af úrval-
inu í heild má ráða að Hannes Sigfússon hafi mestar mætur á alvörugefnum
ljóðum, einatt innilegum og tilfinninganæmum, en líka ljóðum sem láta í ljós
háværa reiði. Aftur á móti er útsmognari Ijóðlist framandi fyrir honum, kími-
leg hæðni, eða þau áhrifsbrögð sem stafa af eiginleikum málsins sjálfs. Þetta
kemur líka fram á þýðingum hans, og því er hann ekki heldur ýkja vel til
þess fallinn að kynna danska Ijóðlist eftir 1955. Sér í lagi bregst hann í því
hlutverki sem fyrr var getið að kynna á íslensku máli nýstárlegt ljóðmál og
form og verða með þeim hætti innlendum skáldum til innblásturs. Það er þann-
ig séð ekki nema eðlilegt að svo fá dönsk Ijóð frá síðasta áratug eru tekin
til þýðingar í Norrænum ljóðum.
Að lokum er rétt að víkja nokkuð að þýðingu dönsku Ijóðanna. Þótt slík
athugun hljóti að byggjast á stökum dæmum verður brátt Ijóst að víða er um
beinar rangþýðingar að ræða eftir orðabókinni. Mikið er um ónákvæmar þýð-
ingar, og kemur það víða hart niður á myndmáli ljóðanna. Hér skal greint
frá fjórum dæmum:
Ansi hefur farið illa fyrir Tfímmermænd eftir Klaus Rifbjerg, bls 146-7. I
4ða erindi verða Albyler, höfuðverkjartöflur að englum, hvað sem þeir nú
koma timburmönnum við. í 5ta er. skilur þýðandi ekki hugtakið maksimal-
tider, sem komið er frá vöruskömmtun stríðsáranna, en þýðir það stórmektar-
dagar. Það er dæmigert fyrir þýðingarnar í heild hvernig þýðandi hliðrar sér
hjá óvenjulegum orðum, eins og vandorgie í 6ta er. sem þýtt er, alveg gaman-
laust, drykkjusvall, eða í síðasta erindinu þar sem du klarfijede snapsting
verður bara hýreygi bikar. Upplyjting er í sama erindi þýðing á hivert, afrétt-
ari.
í Kirsten og Vejen jra Gurre eftir Frank Jæger, bls 131-2, má sjá dæmi
þess hvernig þessi ótti við óvenjuleg orð og orðalag í þýðingu getur því sem
næst ónýtt kvæði. Það fjallar um samspil iðrunar og gleði út af velheppnuðu
ástarævintýri. Þetta sést af upphafslínunum: Det Lpvfald, som vi kom saa
áltjor nœr, / bedrog os med de Ting, vi havde kœr. Þversögnin „at bedrage
med noget kært“ verður í þýðingunni tóm klisja: af hrekkvísi okkur bœSi á
tálar dró. í fjórðu línu brosir gulnandi skógurinn Nyrup Hegn samsekur við